Çerkes (Adığe) Ulusunun Bayrağı Üzerine…

Bayrak; bir insan topluluğunu, halkı, ulusu; bir ülkeyi ve o ülkede yaşayan, bayrağına saygı duyan, ona değer veren herkesi temsil eder.

Bizim bayrağımız da uzun bir zamandır halkımızı temsil eden bir sembol olmuş, Çerkes halkıyla özdeşleşmiştir.

Bugünlere gelene kadar verilen emekler, çekilen sıkıntılar, kahramanlıklar ve feda edilen canlardır bayrağı değerli kılan…

Halkın yüzüdür bayrak ve o halkın yaşam alanını akla getirmekle birlikte; özgürlük mücadelesini hatırlatan bir semboldür.

Bayrağın ilk olarak eski Çin’de; farklı renkli kumaşların uzunca sopalara bağlanması suretiyle, savaşta iki ordunun birbirinden ayırt edilmesi için kullanıldığı söylenir. 

Çerkesler de, çok eski tarihlerden beri savaşlarda bayrak taşır, onu daima en yüksekte tutar ve asla yere indirmezlerdi.

Çerkes ( Adığe ) bayrağındaki okların ve yıldızların tarihi, Sind Krallığına kadar gider. Bu nedenle, Çerkes bayrağı, dünyanın en eski bayraklarından biridir.

Çerkes bayrağının kesin olarak kabulü, Kalabatokua Şupago'nun ( Къалаубатэкъуэ Шупагуэ ) 1807 yılında toplanan halk meclisine bu bayrağın kullanılmasını teklif etmesi ile olmuştur. Meclis, Çarlık Rusyası ile savaş halinde olan Çerkes halkını kapsayıcı bu teklifi sevinçle karşılamış ve kabul etmiştir.

Çerkes Bayrağı, Kalabatokua Şupago'nun ( Къалаубатэкъуэ Шупагуэ ) da akrabası olan, o yıllarda İstanbul’da yaşayan ve Sind Krallığı hakkında tarihi bilgisi yüksek bir hanım ile birlikte hazırlanmış, bizzat o hanım tarafından el ile işlenmiş ve Çerkes halkına hediye edilmiştir.

Savaş nedeniyle el işi bayrakların Çerkesya’ya ulaştırılması kolay olmamış; Çerkesya'ya, 1834 yılının yaz aylarında, İstanbul’dan "Цlэмэз"e, bugünkü adıyla Novorosiyskiy'e seyahat eden İngiliz araştırmacı David Urquhart tarafından getirilmiştir. 

Birkaç yerde Adige Xaselerde misafir edilen David Urquhart, yaptığı zekice ve savaşan bir halka moral veren konuşmaları nedeniyle Çerkes halkının sevgisini kazanmıştır; fakat Çerkes bayrağını David Urquhart’ın icad ettiği söylemi akıl ve tarihten yoksun yaklaşımdır.

Çerkes bayrağını ilk kullanan, büyük kahraman Khırsıç Sultan'ın (Гъырцыжь Сулътlан) oğludur. Bayrağı gören bin kadar Çerkes savaşçının coşkuyla kılıçlarını yukarı kaldırarak bağırdığı ve bu sesin yankısının dağlarda, ormanlarda uzun süre yankılandığı halk arasında anlatılan bir efsanedir.

Özellikle diasporada yapılan bir çarpıtma veya yanlış anlama da, bayrağımızdaki üç okun "Айтэчыкъуэ", "Болэтокъуэ" ve "Занокъуэ" isimli kişileri veya aileleri temsil ettiği söylemidir. 

Doğrusu, bayrağımız, 1838 yılında, bu üç yönetici döneminde, ama bütün Çerkes boylarının rızası ile kabul edilmiştir.  

Bugün artık Çerkes Bayrağının görünüşü ve anlamı şudur: 

*- Yeşil ipek kumaş üzerine;

*- On iki yıldız; on iki Çerkes boyunu temsil eder: 1- Abzeh 2- Bjeduğ 3- Besleney 4- Jane 5- Kabardey 6- Kemırguey 7- Mamheğ 8- Mahoş 9- Natuhay 10-Ubıh 11- Hatukuey 12- Şapsığ;

*- Barışı sembolize eden üç ok: bu üç oku sadağında bulunduranın Xabze bildiğini, gerektiğinde üç okla cesaretini ortaya koyabileceğini ve saygıyı temsil eder. Bunlar, bir Çerkesin vasıflarındandır ve Çerkes bayrağındaki anlamı da budur.

Bu bilgiler ışığında; Tha bize bu bayrağa layık olmayı ve onun gölgesi altında, Adige Xeku-Çerkesya’da, yeniden tek bir millet olarak yaşamayı nasip etsin…

( Kaynak: Абубекир Мурзаканов-Ebubekir Murzakan )

Bu tarihi süreçten geçerek günümüze gelen Çerkes bayrağı, bugün Adığe Cumhuriyeti'nin resmi bayrağıdır. 

Adığe Cumhuriyeti Adığe Xase'si, 2010 yılının Mart ayında yaptığı toplantıda, 25 Nisan'ın "Çerkes Bayrağı Günü" olarak kutlanması kararı aldı ve "Çerkes Bayrağı Günü" ilk kez o yıl Adığe Cumhuriyeti'nin başkenti Maykop’ta kutlandı.

Daha sonra, 2013 yılı Temmuz ayında, Adığe Cumhuriyeti Parlamentosunda alınan bir kararla, 25 Nisan, Cumhuriyet'te bayram-resmi tatil ilan edildi. 

Çerkes bayrağı, resmi olarak sadece Adığe Cumhuriyeti'nin bayrağı olsa da; Çarlık Rusyası tarafından sürgün edilmeden ve SSCB tarafından farklı siyasi birimlere bölünmeden önce olduğu gibi, bütün dünyada yaşayan Çerkeslerin ulusal bayrağı ve sembolüdür.

Bu nedenle, "25 Nisan Çerkes Bayrağı Günü", son yıllarda, Adığe, Kabardey-Balkar ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyetlerinde Soçi'de, Mezdegu'da, Krasnodar'da, Stavropol'da, Moskova'da... ve bütün diaspora ülkelerinde coşkuyla kutlanıyor.

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi