Eylül ayından Ekim ayına değin Doğu Halkları Devlet Sanat Müzesi Kafkas arkeoloji heyeti Adıgey’de kazılar yaptı.
Şevgen ve Krasnogvardeyski sınırındaki eski mezarlıklarda kazılar yapıldı. 200 arkeolojik eşya çıkarıldı, restore çalışmaları tamamlandıktan sonra, bu eşyalar yıl sonuna değin Doğu Halkları Devlet Müzesi’nin Maykop’taki Kuzey Kafkasya bölümüne verilecek.
Eşyaların sunumu, sergilenmeleri konusunda Müze Kuzey Kafkasya Bölümü Müdürü Kirill Yeremenko “Adıge Mak” gazetesine yaptığı açıklamada, buluntular arasında bir Grek amforunun (çift kulplu çömlek) eksiksiz kırıntıları, büyük bir Meot kılıcı, değerli taşlardan yapılma incik boncuklar ve bronz (tuç) aynalar bulunuyor. Yaşı en genç olan buluntu MÖ I. yüzyıldan kalma, bu da bir bronz ayna. Grek amforası MÖ IV. yüzyıla ait.
Arkeologların belirlemelerine göre Grek çömleği Grek kenti Mende’de (Мендэ) imal edilmiş. (Ayak kısmında bu yazı yazılı.)
Çömlek ölü kemiklerinin ayak ucunda bulunuyorlardı. Cesetle birlikte gömülen büyük toprak çömlek, büyük Meot kılıcı, içinde oklar bulunan bir okluk ve hayvan kemikleri ölünün güçlü biri olduğunu gösteriyor. Ölünün sağ bileğinde yeşil Grek camından yapılma bir bileklik vardı. 1980’li yıllarda Vılape eski mezarlığında bulunan eşyalarla şimdi bulunan eşyalar karşılaştırıldığında, Cace Irmağı kıyılarında, arkeologlar değişik Meot topluluklarının yaşamış oldukları sonucuna vardılar.
Tarih bilimleri doktoru Vladimir Erlich’in açıklamasına göre, Grekler bu gibi amforalarla, çömleklerle şarap taşıyorlardı. Onun doğrulamasına göre, Sicilya kıyısında, Porticello kenti yakınında batan bir Grek gemisinden Mende’de üretilmiş çok sayıda çömlek çıkarıldı. Cace (Giaginsk) Irmağı kıyısında çıkarılan amfora da o çömleklerin bir benzeri.
Kirill Yeremenko; “Bulduğumuz 200 eşya üzerindeki çalışmalar titizlikle sürdürülüyor, eşyaları Krasnodarlı restoratörler restore ediyorlar, çömlek kırıntılarını birbirlerine yapıştırıyorlar. Yunanistan’dan gelme olanlar dışında, yöremizde üretilmiş olan eşyaları da belirliyoruz. Sonuçları özetleyeceğimiz bir konferansı müzemizde düzenleyeceğiz. Kafkas arkeoloji heyetinin çalışmaları sona ermiş değil, sürüyor, örneğin Maykop rayonu dağlarında araştırmalarda bulunuyoruz.”dedi.
Tev Zamir,
Adıge Mak, 13 Kasım 2023
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
Çerkesya Hareketi Haber Merkezi