Adıgelerin Kökeni Çok Eskilerden Geliyor

Adıgelerin Hattilerden türediğine ilişkin çok sayıda yazı bulunuyor. Tanrının yeryüzüne gönderdiği kişinin Adem olduğu Tevrat (Talmud), Eski Ahit (İlk Sözleşme) ve Kur’an’da yazılı.

Adem’in üç oğlu vardı: Kabil, Habil ve Sif (Seth). Biz Sif konusunda konuşmak istiyoruz. Çünkü, Tanrı büyük bir tufan (Nuh Tufanı) yarattı, Nuh’un (Noy) ailesi dışında, yeryüzünde hiçbir canlı kalmadı. Bugünkü insanlar o aileden türedi.

Sif’in oğlu Kenan (Каинан, Cainan) idi, Kenan’ın oğlunun adı Mahalalel (Малелеил) idi. Мahalalel’in oğluna Yared (Иаред) adı verildi, Yared’in oğluna da İdris (Енох) diyorlardı. İdris’in oğlu Metuşelah (Мафусал), onun oğluna da Lemek (Ламех) adı verildi. Lemek’in oğlu da Nuh (Ной) idi.

Yeryüzünde türeyen ilk insanlar 900 yıldan fazla yaşıyorlardı. Adem 970, Nuh 950 yıl yaşadı.

Tevrat’a göre Nuh’un üç oğlu vardı: Sam (Sim), Ham ve Yafet (Иафет). Sam’ın beş oğlu vardı: Elam, Assur, Arfaxad, Lud, Aram. Ham’ın oğulları: Kuş (Хуш), Mizraim, Put, Kenan (Ханаан). Yafet’in yedi oğlu vardı: Homer, Magog, Madai, Javan, Tubal, Meşeh, Tiras.

Kenan’dan türeyenler: Sidon (en büyük oğul), Het (Хет; ikinci oğul), onları Jebusey, Ammorey, Gergesey, Evey, Arkay, Mavi, Arvadey, Zemorey, Himathey’den oluşuyordu.

Kenan’ın ikinci oğlu Het adından gelme olarak Kenanilere (хьанааней) Hatlar (Hattiler) diyorlardı. Het, Hattilerin ve bin yıl üzeri yaşayan Hatti Krallığının kaynağı (kökü) oldu.

Nuh’un büyük oğlu Sam’dan (Сим) türeyenlere Samiler dediler, Ham’dan türeyenlere Hatlar da dahil Kenaniler dediler. Adıgeler Hatlardan (Hattilerden) türediler.

Müslümanlar Kur’an öncesi dini kitaplar konusunda kuşkucu değiller. Eski Ahit’de (Апэрэ Зэзэгъыныгъ; Ветхэ Завет) 43, İncil’de (Yeni Ahit) 27 kitap yer alıyor.

Kur’an 2. sure ve 285 ayette şöyle deniyor: “Tanrı’nın gönderdiği elçilere ve Tanrı’ya inanalar, indirilenlerin doğruluğuna inandılar (iman ettiler). Hepsi Allah’a, O’nun meleklerine, O’nun kitaplarına, O’nun elçilerine inandılar (iman ettiler). O’nun elçilerini biz birbirinden ayırmıyoruz…”

Aynı surenin 3. ayetinde şunlar yazılı: “Bu yazı Tanrı (Tha)  inancı olanlara yardımcı olur, sana gökten indirilen ve senden önce indirilmiş olanlar, hepsi inananlar içindir…”

Ünlü Adıge şairi ve aydınlatıcı  Hamhoko Husen şöyle yazıyordu: “Bütün uluslardan daha güzeliz. Beyaz ırktan (üstün ırktan) türedik”. Hüseyin  bu yüzden yargılanıp sürgüne gönderildi, karar gerekçesinde şöyle deniyordu: “O diğer ulusları aşağıladı, Adıgeleri hepsinden üstün tuttu”. Hüseyin Adıgey’den uzakta, sürgün yerinde 1933 yılında can verdi.

Adıgelerin Şis (Sif) ya da başka türlü söylemek gerekirse, Adem’in üçüncü çocuğundan türemiş olduğu şeklindeki anlatıları yaşlı hacılardan çok duyduk. Adıgeler arasında, diğer uluslara oranla daha fazla sayıda Adem (Adam), Nuh, Hatko adları bulunması anlamlı. Adıgeler Ham’dan türediler. Ham bizim büyük atamız.

Eski Adıgecede “ha”, “insan” (цIыф) ve “insan oğlu” (цIыфым ыкъу) anlamını verirdi. Bu sözcüğü Adıgecedeki “haç’eş (konuk odası), haynap (ayıp), hade (ceset), hacığ (un), hakoş (kiler), haku (fırın), haç’e (konuk) ve benzeri sözcüklerle karşılaştırabilirsiniz.

Śıquşo Aslan hacı (ЦIыкIушъо Аслъан хьаджэ). 

Rusya Federasyonu onursal hekimi, tıp bilimleri adayı, emekli albay.

Adıge mak, 24 Ağustos 2022

Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi