Batı Çerkesya’da Bir Sessiz Anıt

Çerkes ( Adığe ) halkının tarihine ait sessiz bir anıt, Karadeniz bölgesinin dağlarında kaybolmuş bir şekilde duruyor.

Fotoğraftaki mezar taşı, dağlarda, Neçepsuho ( Нечепсухо ) Nehri'nin ( tarihi Çerkesya ) yukarısında, Psebe ( Псебе ) köyü yakınlarında. Taşın üzerinde, bu tür mezar taşları için tipik olan, 1835 ( Hicri 1251 ) ve Kuran'dan tarih ve sure görülüyor.

Ne yazık ki, o dönemin Çerkes mezarlarında yaygın olan ve merhumun ailesinin kimliğini tespit etmeyi mümkün kılan tamga, mezar taşının tepesi kırıldığı için, görülemiyor. 

İlginç olan, General Raevsky'nin, anılarında bu taşın şu anda durduğu yerden bahsetmesi ve burasının daha önce, Rus-Kafkas savaşının bitiminden önce, bir aul olması.

Raevsky, burayı oldukça iyi biliyordu. Aynı zamanda bir hümanistti; bu yerlerde kullanılan savaş yöntemlerine karşı son derece olumsuz bir tavrı vardı ve yerel halkla barışçıl bir iletişim kurmaya çalıştı.

General Raevsky şöyle yazıyor: “Normalde 500 veya daha fazla insan demiri eritmek için toplanırdı. 12 verst uzaklıktaki Neçepsuho'da bu tür ustalar vardı (Novomikhaylovskaya'dan Psebe'ye olan mesafe 13 km, bu da yaklaşık olarak 12 verst oluyor)..." 

Belki bu mezar taşının sırrı bir gün ortaya çıkacak ve kimin 1835'te anavatanı Çerkesya'da buraya gömüldüğünü öğreneceğiz...

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi