Çerkes (Adığe) ekolojisinin 'Üç ok'u

Üç Ok, Çerkeslerin (Adıgelerin) dünyadaki doğal çevre uyumunu korumak adına tasarlanmış önemli bir av ritüeline sahipti.

Avcılar yanlarında sadece üç ok bulundurdu. Görgü kuralları gereği, avda sadece üç hayvanı öldürmeye izin verildi.

Koşan, uçan hayvan ve su kuşları avlanabilirdi. Büyük olasılıkla daha fazla ok attılar; ancak yalnızca üç başarılı atış yapılabilirdi.

Çerkeslerin etik normları, hayvanların avlanmasında, Tanrı tarafından verilen rızık için, gerekli olandan daha fazlasını öldürmeyi yasaklamıştır.

Ayakta duran hayvana ateş etmek, büyük güzel hayvanları, yetişkin olmayan hayvanları ve dişileri avlamak günah olarak kabul edildi.

Avlanma sezonunun (Ekim’den Şubat’a kadar) ihlali durumunda, avcılar avlanma hakkından mahrum bırakıldı. Bu kuralların ihlal edilmesinin avcının ölümüne yol açacağına inanılıyordu.

Orman dünyasına karşı dikkatli tutum sadece Avcılar tarafından ifade edilmedi. İnsanlar orman meyvelerini toplarken, hayvanlar için hep bir kısmını ağaçların altında bıraktılar. Hayvan yetiştiricileri, sürüyü yenilerken yılda bir kez hayvanların % 10’unu av hayvanı olarak ormana salıverdiler.

İnsanın doğaya karşı 'özel bir ekolojik tavrı' bu şekilde oluştu, medeniyetin gelişiyle yok edildi.

Kaynak: Yılmaz Beştepe