ESKİ KAYNAKLARDA ADIGELER

10 Mart 2013

***

1346 Sonbaharı. Roma İmparatoru Clement VI, din adamı John’ı Matrege (Taman) kentine gönderiyor. Hıristiyan dininin Katolik mezhebinden olan John, Katolikliği yaymak için var gücüyle çalıştı. John, Katolikliği  Adıgelere benimsetmek için çok uğraştı, Kefe  (Feodosia) kentinde Tatar ve Adıge çocuklarının devam ettiği ve Katolik mezhebi esaslarının öğretildiği bir dini okul açıldı.

 Y. S. Zevakin.  N.A. Pengko.

***

1395 yılı Ekim ve Kasım ayları. Timur büyük bir ordunun başında  Adıgelere saldırdı. Düşman ordusunun izleyeceği yolları belirleyen Adıgeler, tüm çayırları ateşe verdiler ve saldırganlara güç anlar yaşattılar, ancak Adıge topraklarını yağmalanmaktan  kurtaramadılar.

Я ХIV-рэ лIэшIэгъум икъе­­жьапIэм Византийскэ шIэны­гъэлэжь цIэрыIоу Георгий Пахимер хигъэунэфыкIыгъагъ зикхэм (тыгъэкъохьэпIэ черкесхэм), аланхэм, готхэм, русхэм афэдэу, къэндзал хэбзэ-зэхэтыкIэхэр арагъашIэх, ащ дакIоу къэндзалхэм абзи ящы­гъынхэри аштэх.

XIV. yüzyıl başı. Ünlü Bizans biliminsanı George Pahimer (Георгий Пахимер), Zikhler (Batı Çerkeslerinin) Alanlar, ;tlar ve Ruslar gibi Tatar gelenek ve göreneklerini öğrenmeye ve buna koşut olarak da Tatar dilini ve giysilerini benimsemeye başladılar.

1404-рэ илъэсым. Францием щыщ миссионерэу Иоанн Галлифонтскэм етхы  - «Темыр ХышIуцIэ Iушъом щыпсэурэ лъэпкъ зэфэшъхьафхэу зикхэр, урымхэр, къэндзалхэр, русхэр, черкесхэр, аланхэр, авархэр, къумыкъухэр, зэкI пIоми хъунэу, къэндзалыбзэкIэ мэгу­щыIэх, егъэзыгъэкIэ а бзэр зэрагъашIэ».

1404 yılı. Fransız misyoner John Gallifontski (Иоанн Галлифонтскэ) şöyle yazıyor-  “Kuzey Karadeniz kıyılarında yaşayan Zikhler (зикхэр), Rumlar, Tatarlar, Ruslar, Çerkesler, Alanlar, Avarlar, Kumuklar ve bütün bu halkların neredeyse hepsi Tatarca konuşuyorlar ve zorunlu tutulduklarından Tatarcayı öğreniyorlar.

XV.yüzyıl. İçlerinde Adıgelerin de yer aldığı Kuzey Kafkasyalılar ateşli silahları kullanmaya başladılar.