Hakuçlar…

HAKUÇLAR, Çerkes soykırımı ve Rus-Çerkes Savaşı boyunca yok edilen bir Çerkes boyudur. Sağ kalanlar Şapsığ kabilesine karıştılar. 

Hakuç aulu sakinlerinden 1864 yılında tüm eşyalarını toplayıp Osmanlı İmparatorluğu'na yerleşmek üzere denize inmeleri istendi. Hakuçlar, bu talebi kesin bir dille reddettiler. Köyün yaşlısı generale şöyle cevap verdi:

"Bu topraklara atalarımızın külleri karıştı, bu köy herkes için son sığınak olacak." General bu sözlerin kehanet niteliğinde olacağını o zamanlar bilmiyordu...

Rus-Çerkes Savaşı sırasında Ruslara karşı en uzun direnişi gösteren HAKUÇLAR, 1870 yılına kadar teslim olmadılar ve bunun sonucunda her yerde yok edildiler. Yenilginin ardından HAKUÇLAR dağlara sığındılar. 

Rus Kafkas Ordusu Başkomutanı, 14 Haziran 1865'te Rusya Harp Bakanlığı'na sunduğu raporda, aileleri ve çocukları ıssız ve tenha köşelerde ve mağaralarda yaşıyan Hakuçların topraklarını terk etmektense ölmeyi tercih ettiklerini, ölene kadar savaştıklarını belirtti.

Bir başka Rus askeri komutanı Haziran 1865'te dağlara sığınan Hakuç isyancılarının sayısının 8-9 bin kişi olduğunu bildirdi.

Hakuçlar kaybedeceklerini anlayınca Ruslar tarafından yakalanmaktansa intiharı tercih ettiler. Ölümü kurtuluş olarak algıladılar ve esaret altında yaşamaya tercih ettiler.

Bir çatışmaya girmeden önce, eğer kaybedeceklerinden eminlerse, birkaç saat içinde etki eden vir zehir içtiler. Böylece hayatta kalmaya çalışıp pes etseler bile zehirden öldüler.

Hakuçların çoğu savaşta ya da dağlardaki zorlu yaşam koşulları nedeniyle öldü ve 19. yüzyılın sonuna gelindiğinde yalnızca birkaç yüz kişi kaldı.

Bir kaç yüz Hakuç'un Rusya için gerçek bir tehdit oluşturamayacağı anlaşılınca evlerine dönmelerine izin verildi.

Şu anda Çerkesya'da Karadeniz sahillerinde yaşayan Çerkeslerin çoğunluğu bu Hakuçların torunlarıdır.

Çok direndiler, çok öldüler, ama vatanda yaşama iradelerinin ödülü olarak diasporaya sürgün edilenler gibi asimile olmadılar, varlıklarını devam ettirebildiler. 

Kaynak: ADIGI_TUT