Hititler ve Çerkesler

Çerkes tarihinin gizemlerinden biri de halkımızın Hititlerle olan bağlantısıdır. Hala bir gizemdir, ama Çerkeslerin derin tarihi hafızasının Hititlerin anılarını koruduğu açıktır.

Bu güne kadar Çerkeslerin gündelik hayatta kullandığı ortak bir deyim vardır: Rusçada kabaca "Hitit ol" anlamına gelen "Xuet Jeğale! Hitit." Bu cümle aynı zamanda duygusal bir çağrıyı da içeriyor: “Hititlerin ihtişamını artırın ve sürdürün!”

Bu tabir Çerkesler arasında halen günlük konuşmada aktif olarak kullanılmaktadır; halk arasında kullanılan yaşayan bir deyiştir.

Genellikle yaşlı bir kişi tarafından genç birine, uyarmak veya bir talimat vermek için; örneğin yolda, orduda, eğitimde veya bir yarışmada güç, cesaret, konsantrasyon veya başka niteliklerin gösterilmesini gerektiren herhangi bir göreve giderken söylenir.

Ayrıca “Hitit Ol!” ifadesine dikkat edilmeli. “Hitit gibi ol, ona benze”, “Hitit’i taklit et” ifadesinde herhangi bir özel mana yoktur. Hitit gibi olmaya çalışmamızı ve Hitit olduğumuzu unutmamamızı teşvik ediyor.

Yani bu ifadeyi kullanan kişi kendisini ve bu sözün söylendiği kişiyi Hititli gibi görüyor.

"Xuet Jeğale!" ifadesine ek olarak Çerkeslerin ayrıca halkın efsanelerinde ve şarkılarında korunan Hititlere dair unsurları da vardı.

Örneğin, 1930'larda Çerkeslerin eski şarkılarını toplayan bilimsel bir araştırmada, Hititler hakkında Bjeduğ lehçesinde yazılmış bir şarkı keşfedildi:

"Hititler bizim dedelerimizdir,

En eski kabileler

Efsaneler anlatır.

Hitit krallığı çok büyük

Büyük denizin ötesine uzanan,

Ünlü olur ve genişler.

Hititler sınırlarını Mısır'a kadar genişletti.

Ramses - Mısır Kralı

Bundan memnun olmayınca savaş başlattı

Hititler bilgilerini her yöne taşırlar.

Mısır Hükümdarı - Firavun Ramses

Hititlere varır

Sözleşme birlikte yapılır.

Her iki taraf da akraba oldu..."

Ayrıca Hutt'ların, Maykop arkeokültür bölgelerinin aşırı nüfusu nedeniyle güneye, yani Küçük Asya'ya (modern Türkiye) göç eden Çerkeslerin alt etnik grubu olduğu yönünde bir versiyon da var.

Bu versiyonun bilimsel kaynaklarda kesin bir onaya sahip olmadığı unutulmamalıdır.

ADIGI_TUT