TARİH MİLLETLER İÇİN BÜYÜK BİR AYDINLATICI

İnguşetya’nın muntazam bir şekilde yeni inşa edilmiş Magas kentinde 30 mayıs 2 haziran tarihleri arasında Uluslarası İzahlı ‘Birinci Dünya Savaşı 1914-1918 — Büyük Askeri Operasyon’ isimli bilimsel bir konferans gerçekleştirildi. Bu konferans, İnguşetya Ulusal işler, Yurtdışı ilişkiler,  Basın ve Matbuat Bakanlığı,  İnguşetya Ç.E. Ahriyev Beşeri Bilimler Enstitüsü, İnguşetya Üniversitesi  ve  İnguşetya Devlet Arşivinin ortak çalışmaları ile  gerçekleştirildi. Bu konferans, Rusya İmparatorluğu Generali Brusilov’un birinci dünya savaşında büyük direncinin 100. yılı anısına düzenlenmişti. Konferans, tarihi iyi  bilerek bu bilgilerden faydalanarak günümüzde akıl dolu adımlar atmanın gerektiğini işledi. Ülke tarihinin en kara-acıklı sayfası olan, kafkasyadaki uluslarında iştirak ettiği, pek çok kişinin canını yitirdiği Birinci Dünya Savaşı konferansta ele alındı. Konferansa, İnguşetyalı bilim adamları, Azerbeycan, Dağıstan, Adıgey, Kabardey, Abhazya, Ermenistan’ın büyük kentlerinden gelmiş temsilciler-aydınlar  iştirak etti. Konferans  üç  gün sürdü. İlk gün konferans katılımcısı konuklara  İnguşetya’nın Başkenti Magas tanıtıldı, tarihi anıtların bulunduğu yerler gezdirildi. 31 Mayısta, konferans açıldı. `caption id="attachment_7031" align="alignright" width="270"` Rusya Federasyonu Halk Ressamı, Adıge Cumhuriyeti Onursal Ressamı Kat Tevçoj`/caption` Konferans genel oturumunda en yoğun ele alınan konu, Adıge Cumhuriyeti’nden konferansa katılmış olan, Rusya Federasyonu Halk Ressamı, Adıge Cumhuriyeti Onursal Ressamı Kat Tevçoj’ün tarihi romanı olan ‘Zalim yıl, onsekiz» isimli yapıttı. Konferans organizatörlerinin Kat’ın bu büyük  çalışması sebebiyle onu konferanstan bir ay kadar önce özellikle-ısrarla davet ettiklerini ve onu değerli konuk olarak ağırladıklarını, bunun yanısıra Çerkslerin kahramanlıklarına da vakıf olduklarını ayrıca Birinci dünya savaşına katılan kafkas ulusları arasında Çerkeslerin en kararlı  davrandıklarına olan inançlarını, günümüzde de Çerkeslere saygı duyduklarını belirtmemiz de gerekiyor. Kat Tevçoj davet edildiği bu konferansa  xabze gereği Gürcistan, Abhazya  ve  Kaberdeyli yazarların kitapları  için çizdiği 20 kadar resmini, ve çok sayıda ‘Zalim yıl, onsekiz’ isimli romanını götürdü. Kat’ın romanı yüz  yıl  kadar önce cerayan etmiş savaşta inasanların çektikleri azabı konu alıyordu. Kat’ın ‘Zalim  yıl, onsekiz’ isimli eserinin tanıtımı önce Adıgeyin başkenti Mıyekuapede  ardından Koşhablede yapıldı. Romana öncelikli olarak öz olan  şey(ler);  yazarın kendi köyü  de olan Ğobekuayede, hiç  bir suçu olmayan, halktan yaşlısı genci ile 470 kişinin köy dışına  çıkartılarak katledilmesi, aynı şekilde daha  sonra Koşhable  sakinlerindende aynı sayıda 470 köy halkının katledilmesi, bunlar arasında  ulusun yetiştirdiği en büyük  aydınlardan Hağevuc Muhammed gibilerinin de bulunmasıydı. Bu zalimane savaşın neticesinde Adıge ulusunun  azaldığı, ve unutulmaz büyük  trajidilerin yüreklerimizde yer ettiğini Kat  romanında ele aldı. Eserinde Kafkas uluslarından Çerkeslerin, saygınlık ve kahramanlık içerisinde insancıllıkları  ve yiğitlikleri ile Birinci  Dünya savaşına iştirak edişini ele aldı. Aynı zamanda Adalet ve özgürlük  için  mücadele eden  İnguş, Kabardey, Dağıstanlıların, Abazaların, Çeçenlerin  ve diğer halkların büyük ülkemizin birliğini muhafaza  etmek için büyük bir samimiyete sahip olduklarını da gösterdi. Kat’ın ‘Zalim yıl, onsekiz’ romanına herkesin değer vermesinin de altında bu yatıyor. O,  eserinde milletlerin adaletkarlığını, büyük özverilerini gösterdi, bunların altını çizdi. İnguşetya da bu  tarih romanında kendi milli  köklerinden izler gördü. Bu yüzden büyük bir değer vererek büyük bir şekilde ressam, yazar Kat Tevçoj’ün  eseri için tanıtım organizasyonu düzenlediler. Aynı  zamanda eseri incelemeyi, farklı açılardan bilimsel olarak ele almayı da uygun gördüler. Bunun değeri ne ile  kıyaslanabilir ki! Bu yüzden konferansın açılış teması  Kat Tevçoj’ün  romanıydı. Eser hakkında 6  bilim  adamı ayrı  ayrı  birer değerlendirme raporu sundu. Sunumlarında gerçekleri bilmek  için tarihi göz önüne alarak bilgileri sentezlemenin büyük öneme sahip  olduğunu örnekler ihtiva  eden açıklamalarla yaptılar. Kafkasyada yaşan milletlerin ve hatta tüm  insanoğlunun huzur ve  rahatı, birliği için, özgür yaşam için tarihin  gerçeklerini herkesin bilmesi gerektiğinin altını bu konferansta çizdiler. Adıgey’i temsilen konferansa katılan Kat Tevçoj’e de  şükranlarını  sundular. Konferans katılımcılarına  elektronik  ortamda kitap tanıtıldı. MAMIRIKO Nuriyet Çeviri; AÇUMIJ Hilmi   Kaynak: ADIGE MAK