Çerkesya Araştırmaları Merkezi ÇAM

13 Haziran 1861 “ÇERKESYA ÖZGÜRLÜK MECLİSİ” Nasıl Kuruldu, Anlamı ve Önemi… (5-Son)

“Çerkesya Özgürlük Meclisi”, kuruluşunun 150. Yıldönümünde, Rusya’daki Çerkes ( Adığe ) örgütlerinin bir toplantısı ile tarihin tozlu raflarından indirildi. Şapsugh Gazetesi Muhabiri Nibe Anzor tarafından yazılan ve Hapi Cevdet Yıldız tarafından tercüme edilen makale Meclis konusunda ayrıntılı bilgiler içeriyor: “Soçi’de, Rusya’daki Adıge/Çerkes sivil toplum örgütlerinin...

13 Haziran 1861 “ÇERKESYA ÖZGÜRLÜK MECLİSİ” Nasıl Kuruldu, Anlamı ve Önemi…(4)

General Yevdokimov Temmuz 1861’de Abadzeh bölgesinde operasyonlara başlamıştı. Çar’ın tavrından sonra operasyonlarına hız verdi. Çerkesya Özgürlük Meclisinin kararı ile Abadzehler ölesiye savaşıyorlardı. Ekim 1861’de Meclis temsilcileri Maykop kalesinde Yevdokomov ile, Çar’ın “ültimatom”unu görüşmek üzere, bir araya geldiler. Yevdekimov, Çerkeslerden Çar’ın...

13 Haziran 1861 “ÇERKESYA ÖZGÜRLÜK MECLİSİ” Nasıl Kuruldu, Anlamı ve Önemi…(3)

Lermontof’un sözleriyle, Çerkesler “Düşman kuvvetlerin beraberinde getirdikleri esaret zincirinin korkusuyla” umutsuzca direniyor, ama belki vatanlarında yaşamalarına izin verilir umudu da taşıyorlardı. Yani, Rus tarihçilerin ve onların etkisinde kalanların, "müslüman bir ülkeye göç etmek istediler, Osmanlı ajanları ve din adamları onları kandırdılar" gibi söylemleri yalandır,...

13 Haziran 1861 “ÇERKESYA ÖZGÜRLÜK MECLİSİ” Nasıl Kuruldu, Anlamı ve Önemi… (2)

1859 yılının Ocak, Şubat, Mart ayları tam bir vahşet yaşandı Çerkesya’da. Rus askerleri ormanları, köylerin buğday ve saman stoklarını bile yaktılar. Köyleri işgal edip, kadınları ve çocukları esir aldılar. Hayvan sürülerine el koydular. Rus askerlerinin bu acımasızlığı ve verilen büyük kayıplar nedeniyle, Haziran 1859’da Bjeduğlar direnişi bıraktılar. Ardından Laba ırmağının...

Sadece Bir Mezar Taşı Değil, Goguj Saviy’in (Гогуж Савий) Hikayesi

Bazen önemsiz gibi görünen şeylerin arkasında koca bir hikaye, hatta tarih yatar. Bunlar artık bizim için pek bir anlam ifade etmiyor olabilirler, eski sahiplerinin nasıl bir hayat yaşadıklarını, hangi sınavlardan geçtiklerini, ne hissettiklerini ve ne hayal ettiklerini bilmiyor olabiliriz... Hikayeleri de çoğunlukla ağızdan ağıza sözlü olarak aktarılmıştır. Örneğin, şu anda bir müzede...

Ubıh Musa Şovgen (Муса Шоген)

Aralık 1839'da, Ubıh Musa Shogen, kendi soydaşlarından kaçma kisvesi altında Rus kalesi Lazarevskoye'ye girdi. Üç ay boyunca kalede kaldı ve Çerkes kabilelerine düşman kampındaki durumu, kalede bulunan asker ve silah sayısını bildirdi. 7 Şubat 1840 gecesi, Musa Shogen kaleden kaçtı ve şafakta, Ubıh, Shapsugh ve Natukhay birliklerinden seçilmiş, Hacı Berzek liderliğindeki 1200 savaşçıyı kaleye duvarlarına...

13 Haziran 1861 “ÇERKESYA ÖZGÜRLÜK MECLİSİ” Nasıl Kuruldu, Anlamı ve Önemi…(1)

Kırım savaşı öncesi ve sonrası müttefikler arasında Kafkasya konusunda herhangi bir uzlaşıya varılmış değildi. Her biri kendi çıkarları açısından savaşa girişmişlerdi. İlk harekete geçen Osmanlı devleti oldu. Savaşın son günlerinde İngilizlerle birlikte Natuhay bölgesi ile Taman Yarımadasının bir bölümünü Ruslardan geri aldı. Ruslar Yekaterinador’a kadar geri çekildiler. Osmanlı, sahil boyunu...

Tarihte Bugün, 10 Haziran 1796: “Bzıyıko Savaşı”

Bzıyiko ya da Bzeyko savaşı (Batı Çerkesçe: Бзыикъо Зао, Doğu Çerkesçe: Бзыикъуэ Зауэ, Rusça: Бзиюкская битва ), ayaklanan Çerkes köylülerinin oluşturduğu güçler ile feodaller arasında, 10 Haziran 1796'da Bzıyiko Irmağı kıyısında gerçekleşen savaştır. 10 Haziran 1796'da gerçekleşen Bzıyiko savaşı, Çerkes Tarihi'nin en trajik olaylarından biri, ama kabileler...

Haudıko Mansur (Хьаудыкъо Мансур)

Çerkes politikacı ve askeri lider. 1840 yılında yaptığı bir konuşmada teslim olmaktansa gerekirse çocukları bile askere alabileceklerinden bahseder: "Pek çok cesur savaşçıyı kaybetmemize rağmen, onların yerini alacak adamlarımız ve çocuklarımız var! En kötüsü barutumuz ve kurşunumuz olmadığı için tüfeklerimizi kullanamıyoruz. Sadece kılıçlarımız ve hançerlerimiz var! Bütün...

Cambulat Bolotko (Джамбулат Болотоко)

CAMBULAT BOLOTOKO bir Temirgoy Prensi idi. 1828'de Bolotoko liderliğindeki Şapsuğya, Abadzehya ve Temirgoy'un en iyi binicileri, Rus (çarlık) birlikleri tarafından işgal edilen Kabardey'e bir sefer düzenledi, savaşarak Baksan'a kadar ulaştı ve geri döndü. Bolotoko'nun süvarileri yavaş yavaş ilerliyor, yol boyunca köyleri ve çiftlikleri yakıyor ve onları durdurmaya çalışan Rus süvari birliklerine...