Çerkeslerin (Adığelerin) Tarihi, Samir Hotko

Tarih, bir bilimdir. Orada da ruh ve düşünce, tenkit ve yöntemler vardır. F. Calloge

Çerkes tarihçisi, Tarih Bilimleri Doktoru, Adiğe Cumhuriyeti İnsani Araştırma Enstitüsü Etnoloji ve Halk Sanatları Bölümü Baş Araştırmacısı yazar Samir Hotko 27 Haziran 1968'da Rusya Federasyonu’nun Stavrapol eyaletindeki İzobilniy şehrinde doğdu.

Adığe Cumhuriyeti Onursal Bilim İnsanı ünvanına sahip Hotko Samir bilimsel dergilerde Çerkeslerin ortaçağ tarihi, Çerkes diasporasının tarihi, Çerkes Memlükleri, Orta Çağ ve modern zamanlarda Çerkes-Slav etnokültürel bağları ve kaynak araştırmalarıyla ilgili çok sayıda monografın ve çok sayıda makalenin yazarıdır.

Aynı zamanda tarım, at yetiştiriciliği, Çerkesya'nın ve bölgelerinin tarihi ile ilgili belge ve materyal koleksiyonlarının derleyicisidir.

Yazarın bazı eserleri: Çerkes Memlükleri, XIII-XVIII. Yüzyıllarda Mısır ve Suriye'nin Çerkes (Adıge) hükümdarları, Memluk Sultanlığı ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki Çerkes Elitlerinin Genesisi (XIII-XIX yüzyıllar), Çerkesya Tarihi: Orta Çağ ve Modern Zamanlarda, Çerkeslerin tarihi üzerine yazılar: Etnogenez, antik çağ, Orta Çağ, modern zamanlar, modernite, Kabardey Uygarlığı.

Yazar “Çerkeslerin (Adıgelerin) Tarihi” kitabında Çerkeslerin hem vatan Çerkesya’da hem de diasporada tarihi serüvenini ve tarih boyunca ürettiklerini ele almıştır.

Çerkes tarihi ile ilgili Türkçe bir çok kitap yayımlandı. Ama denilebilir ki, bu kitaplar Çerkes tarihinin belirli dönemlerini ele almıştır. Çerkeslerin (Adıgelerin) Tarihi adlı bu kitap ise Çerkes tarihini M.Ö. zamanlardan alıp yakın günümüz tarihine kadar işlenmekte. Bu çalışmayla Çerkes tarihinin iskeleti genel hatlarıyla oluşturabilmiş diyebiliriz.

Kitap ilk bölümünde Çerkeslerin tarihi vatanı Çerkesya’nın coğrafyası ile Maykop Kültürü, Dolmenler ve Çerkeslerin Hattiler ile ilgili akrabalık bağları ele alınıyor.

Kitabın ikinci bölümünde Çerkeslerin M.Ö. 8. yy - M.S 5. yy tarihleri, üçüncü bölümde ise Çerkeslerin Orta Çağ tarihi anlatılıyor.

16-18. yüzyıllardaki Çerkesya ve onun Osmanlı, Rusya ve Kırım ile ilişkileri kitabın dördüncü bölümünde.

1829-1864 Çerkesya Bağımsızlık savaşı başlığı altında donemin dış politikası, savaşın seyri ve özellikleri, 1861’de kurulan Çerkesya Özgürlük Meclisi ve Çerkes sürgünü beşinci bölümün konuları.

Yedi, sekiz ve dokuzuncu bölümlerde ise Rus-Çerkes savaşı sonrası vatanda kalan ve diasporada yaşamaya zorlanan Çerkeslerin günümüze kadar olan tarihi işleniyor.

Kitabın son bölümünde ise Wubılar, Çerkesya Abazaları ve Sadzlar hakkında bilgiler yer alıyor. Yine son bölümde Çerkes tarihi kronojisine yer veriliyor.

Kitaba bir bütün olarak baktığımızda yazar, tüm tarihi olayları ayrıntılı bir şekilde ele almamış olsa da kitapta bir bütün olarak Çerkes tarihinin iskeletinin çıkartıldığını söyleyebiliriz.

Kitabın dış kapak tasarımı Yunus Karaaslan’a ait. Kapakta tarihi bir Çerkesya haritasına, sürgünü temsilen kullanıldığını düşündüğüm kalabalık bir insan topluluğunun bir noktaya hareketi ile Çerkes erkek ve kadın figürlerine yer verilmiş.

Çerkeslerin (Adıgelerin) Tarihi

Yazar: Hotko Samir

Tercüme:Orhan Uravelli

Apra Yayıncılık

Basım yılı-yeri: 2015 - İstanbul

Нарт Хьакан Хьахъу