BAYRAKLARI JAPONYA'DA DALAGALANDIRIYORLAR - Быракъхэр Японием щагъэбыбатэх

Bireysel Pankreas Dünya Şampiyonası Japonya'da yapıldı. Rusya Federasyonu adına şeçilen sporcular içinde, Adigey  Cumhuriyeti sporcuları da şampiyonaya  katıldılar. Başarılı olan Nart Yiğitleri ile dönüşlerinde sevinerek konuşma yaptık. Adigey Birlik Kulübü sporcuları olarak  BislanYelheş'ı'e, Bayzet Hatkhokhu, Japonya’nın başkenti Tokyo'ya gittiklerinde, bizlere sporcularımızın başarılarını anlatan kişiye, birçok insan hayret etti. Dünyaca ünlü Nalmes Ansamblesi sanat yönetmeni, Adigey Cumhuriyeti ve Pşıze(Kuban) bölgesi onursal sanatçısı olan Aslan Khoceye, bize birçok kez telefon etti. A.Khocaye, sporcularımız Tokyo'ya yetiştiklerinde onları sorarak, spocularımız mindere çıkmadan önce onlarla birçok kez telefon görüşmesi yaptı. Nart Yiğitleri müsabakalarda başarı kazanınca, bu mutlu haberi yüksek sesle bize ulaştıran A.Khocaye oldu.  

Konuşmaların gelişimi

Adigey Sporcuları cumhuriyete döndüklerinde, Khoceye Aslan’ın sayesinde, sporcularımızla bir araya gelme işini çabuk hallettik. Sabah Redakside bir araya geldik. Aslan, size söylediği şeyi becermezseniz rahat bırakmaz. Aslan; “B.Yelheş'ı'e, sevinç içerisinde merdiveni  “yola atıyor”*. Uçakla gelirken bizimle konuşuyordu, hava alanında durduklarında da birçok telefon görüşmesi yaptık. Bize yardımcı olanlar, soranlardan memnunuz.  

Kutlama konserleri

Khoceye Aslan, yıllar öncesi Japonya'da çalıştı. Sanat, spor aktivitelerinde çalışıyordu. 'Nalmesten' aldığı kültürle yaşamın başka alanlarında yararlı çalışmalarda bulunuyor. At sporuyla sanat bağlantıları, sirk gibi çalışmalar A.Khocaye’nin ilgi alanı. Çıkış yeri Doğu olan, Doğu Sporları onun için çok ilginç. Cumhuriyetimizdeki kutlama konserlerinin düzenlenmesinin gelişim aşamasıyla uğraşıyorum. Bunun spor ve sanat arasındaki bağlantıyı güzelleştirme imkanı da var. Çerkesya(Adıge Xeku) Bayrağı gününü 25 Nisan'da kutlayacağız. Cumhuriyetimizde olacak konserde 'Nalmes' etkin şekilde çalışacak, koreograf ve rejisör sorumluluğunu K.Aslan sürdürecek. Olimpiyatlara ve dünya şampiyonalarına katılmış tanınmış kişiler kutlamaya katılacaklar, Çerkes(Adıge) bayrağını dalgalandıracaklar.

Tokyo'da takdir edildiler

Tokyo'daki bireysel pankreas şampiyonasında Yelheş'ı'e Bislan'ın şampiyon oluşunu daha önce yayınlamıştık. Gazete okurlarına kısaca anlatalım.

Japon sporcu Kenta Tagati, değişik yıllarda, şampiyonalarda 14 defa finale kalmış ve 13 ünü nakavtla, birini ise sayıyla kazanmıştı. 77 kg mücadelesinde Y.Bislan ile aynı gurupta karşılaştılar. Maç 3 raund şeklinde 15 dakika sürüyor ve maçın 2. Raundunda Çerkes Yiğit nakavtla  maçı kazanıyor. Hatkhokhu Bayzet 70 kiloda mücadele etti. Şumpen Oto ile karşılaştı. Japon sporcu daha önceki yıllardaki şampiyonalarda 8 final kazandı, 3 fihal kaybetti. Bayzet üçüncü dakikada -тхьалъэ-boyunduruk-denilen oyunla galibiyeti kazandı. Rusya milli takımından bir diğer sporcu Rostov'lu Sergey Martınav da şampiyonada mücadele etti. Yeteneğini  gösterdi ve hak ettiği galibiyeti kazandı. Sporcularımızın yönetim lideri Vitali Bigdaş idi. Bigdaş’ın da belirttiği gibi, Adigey’den giden sporcular Rusya adına dünya şampiyonasında sportmence yiğitliklerini  gösterdiler.   Kolay olmayan başlangıçlar Yelheş'ı'e Bislan Koşhable'de doğdu. Başlangıçta amcası yardım ediyordu. Babasının vefatından sonra, akrabaları bu ağır spora girmemesi için yalvarıyordu; çünkü pankreası korkutucu buluyorlardı. Bislan, Soçi ve Adler'deyken kalben seçtiği bu spor dalında kendini yetiştirdi. Hatkhokhu Bayzet; “ Spora Penejıkuye’de başladım, sambo sporu  yapıyordum. Sporda bir şeyi başarmış isem, antrenör-öğretmen Habekhu Adam sayesindedir. Her zaman beni gözetir, doğru yolda olmam için telkinde bulunurdu.” Diye anlatıyor. B.Hatkhokhu, Adigey Devlet üniversitesi Hukuk Fakultesini bitirdi. İyi bir mesleğe sahip olduğuna inanıyor, ama sporun başarısını da bırakmak istemiyor. Hatkhokhu Bayzet; “Bislan gibi benim akrabalarımda pankreas sporu yapmamı istemiyorlardı. Ona rağmen, çok ilgi duyduğum için engel de olmadılar. Maykop’ta okuyorken, Hapaye Arambiy önderliğinde samboyla uğraştım. Doğu’da başlayan güreş sporları bana cazip geldiyse de sambo sayesinde tanıştığım antrenör ve sporcuları unutmuyorum. Japonya’dayken telefonla bizi aradılar. Sağolsunlar.” Dedi bize.   Uyuşturucuya karşı önlem B.Yelheş'ı'e Adler'de yaşıyorken, A;p Topçan antrenör olarak yönlendiricisiydi. Adigey'de oluşturulan Bireysel Mücadele Federasyonu MMA 'nın başkanı B.Yelheş'ı'e, Rusya Federasyon başkanı ise meşhur sportmen Fedor Yemelyanenker. Adigey Cumhuriyeti'nde açılan spor kulübünde gençler eğitiliyor. B.Yelheş'ı'e' ve B. Hatkhokhu; sporun, uyuşturucu bağımlılığına karşı mücadelede önemli bir rolü var ve buna büyük önem veriyoruz diye anlatıyorlar. “Anlıyoruz, pankreas yaygın bir spor değil. Sporla uğraşmak ve müsabakalarda kazanmak için centilmence mücadele gerekiyor. Sert içki kullanımı yüzünden otoyollarda birçok gencimiz kazaya kurban gidiyor. Sporun gençlerin iyi yetişmesi için kullanılmasını istiyoruz.”  

Arkadaşın adına seviniyor

İlk kozmonot Yoriy Gagarin, bir röportajında gazetecilerin sorularını yanıtlarken; “Gerçek arkadaş, sadece zorlukları seninle paylaşan değil; sevincini, övüncünü seninle paylaşan, onurlandırandır.” Demişti. Yelheş'ı'e Bislan, eşi, küçük çocuğu Emir, dostları ve arkadaşları tarafından onurlandırıldı, değer verildi. Gençlerimiz, Rusya'yla Adigey'in bayraklarını  Tokyo'da dalgalandırırken, yanlarına ilk gelen Çerkes bayrağını, yanlarında tutarak  resim çekilmesini sağlayanlar Vitali Bigdaş'la Sergey Martinov oldu. Nart Delikanlılarımızın başarısı dünyada büyük haber oldu. Türkiye, Suriye, İsrail ve diğer diasporadaki soydaşlarımızı sevindirdiler, kutlama telefonu edenler de oldu. ÇOK YAŞAYIN NART YİĞİTLERİ! Başarınız vatanımız ve cumhuriyetimizi yükseltiyor. Madalyalarınızın artışı için Tha'ya dua ediyoruz.   Yemtılh Nurbiy 8-2-2016 ADIGE MAKH Çeviri: ÇH-Haber Merkezi   *лъэоиp гъогум къыредзы -Merdiveni yola atıyor: Çerkesçe bir deyimdir. İki kişi arasında sohpet açmak üzere, konuya başlanması için birisinin diğerine sözü bırakması anlamına gelir.

*****

Быракъхэр Японием щагъэбыбатэх

Зэхэпхъэгъэ шъхьэзэкъо Дунэе зэIукIэгъухэр панкраимкIэ Токио щыкIуагъэх. Урысыем ихэшыпыкIыгъэ куп хэтхэу Адыгэ Республикэм икIыгъэ спортсменхэр зэнэкъокъум хэлэжьагъэх. Гъэхъагъэ ашIыгъэу нарт бланэхэм ялъэныкъо гупсэ къызагъэзэжьым, тигуапэу гущыIэгъу тафэхъугъ.  «Адыгея-Юнион-ММА» зы­фиIорэ спорт клубым хэтхэу ЕлъэшIыIэ Бислъанрэ Хьат­хъохъу Байзэтрэ Японием икъалэу Токио зэкIохэм, тиспортсменхэм ягъэ­хъагъэхэр апэу къытэзыIуагъэр бэмэ агъэшIэгъуагъ. Дунаим щыцIэрыIо ансамблэу «Налмэсым» ихудожественнэ пащэу, Адыгэ Республикэмрэ Пшызэрэ язаслуженнэ артистэу Хъо­джэе Аслъан телефонкIэ заулэрэ къытфытеуагъ. Тиспортсмен­хэр Токио зынэсхэм, А. Хъо­джаер акIэупчIагъ, алырэгъум техьанхэм ыпэкIэ гущыIэгъу афэхъоу зэп къызэрэхэкIыгъэр. Спорт зэнэкъокъухэм нарт батырхэр ахэлажьэхи, текIоныгъэр къызыдахым, мэкъэ IэтыгъэкIэ къэбар гушIуагъор къытлъызгъэIэ­сыгъэр А. Хъоджаер ары.

ЗэдэгущыIэгъухэм якъэкIуапIэхэр

Адыгеим испортсменхэр республикэм къызэсыжьхэм, Хъо­джэе Аслъан ишIуагъэкIэ зэхэщэн Iофыгъохэр псынкIэу зетхьагъэх. Пчэдыжьым редакцием тыщызэIукIагъ. — Аслъан къыуиIуагъэр умы­гъэцакIэу рэхьат къыуитыщтэп, — гушIом хэтэу лъэоир «гъогум къыредзы» Б. ЕлъэшIыIэм. — СамолеткIэ тыкъэбыбыжьызэ къыддэгущыIэщтыгъ, аэропортым тыкъызыщэуцум, теле­фонкIэ тызэдэгущыIэнэу уахътэ къы­хэдгъэкIыщтыгъ. ЗэкIэ IэпыIэгъу къытфэхъугъэхэм, къыт­кIэуп­чIагъэхэм тафэраз.

МэфэкI концертхэр

Хъоджэе Аслъан, илъэс зау­лэкIэ узэкIэIэбэжьмэ, Японием Iоф щишIагъ. Искусствэм, спор­тым афэгъэхьыгъэ зэIукIэгъухэм ахэлажьэщтыгъ. Гъэсэныгъэу зэригъэгъотыгъэр «Налмэсым», щыIэныгъэм инэмыкI лъэныкъо­хэм ащегъэфедэ. Шы спортымрэ искусствэмрэ язэпхыныгъэхэр, циркыр, нэмыкIхэри А. Хъоджа­ем игунэсых. КъокIыпIэм къыщежьэ­гъэ спорт лъэпкъхэр шIогъэшIэ­гъоных. — МэфэкI концертхэр игъэ­кIотыгъэу республикэм щызэхэ­щэгъэнхэмкIэ амалыкIэхэм са­лъэхъу, спортымрэ искусствэмрэ зэпхыныгъэу яIэхэр бгъэдэхэнхэ плъэкIыщт. Адыгэ быракъым и Мафэ мэлылъфэгъум и 25-м дгъэмэфэ­кIыщт. Республикэм щыкIощт концертым «Налмэсыр» чанэу хэлэжьэщт, художественнэ, режиссер Iофыгъохэр А. Хъоджаем зэрихьащтых. Олимпиадэхэм, дунэе зэнэкъокъухэм ахэлэжьэ­гъэ спортсмен цIэрыIохэр мэфэкIым хэлэжьэщтых, адыгэ быракъыр агъэбыбэтэщт.

 Токио щытхъур къыщахьыгъ

Зэхэпхъэгъэ боевой шъхьэзэ-къо зэIукIэгъухэу панкраимкIэ Токио щыкIуагъэм ЕлъэшIыIэ Бислъан текIоныгъэр къызэрэщыдихыгъэр къыхэтыутыгъагъ. Гъэзет­еджэхэм кIэкIэу къафэтIотэжьын. Японием испортсменэу Кента Тагати зэнэкъокъухэм и­лъэс зэфэшъхьафхэм зэIукIэгъу 14 ащыриIагъ, 13-р нокауткIэ къыхьыгъ, зым очко пчъагъэмкIэ щытекIуагъ. Килограмм 77-м нэс къэзыщэчырэмэ якуп Б. Елъэ­шIыIэр хэтэу К. Тагати алырэ­гъум щыIукIагъ. Зэнэкъокъур та­къикъ 15 мэхъу, едзыгъуищэу гощыгъэ. ЯтIонэрэ едзыгъом но­кауткIэ адыгэ батырым текIо­ныгъэр къыщихьыгъ. Хьатхъохъу Байзэт килограмм 70-м нэс къэзыщэчырэмэ якуп щыбэнагъ. Шумпей Ото ар Iу­кIагъ. Японием испортсмен на­хьыпэкIэ зэнэкъокъухэм гъогогъуи 8 текIоныгъэр къащыдихыгъ, 3-р шIуахьыгъ. Байзэт ящэнэрэ такъикъым «тхьалэ» зыфиIорэ шIыкIэр ыгъэ­феди, текIоныгъэр къыдихыгъ. Урысыем ихэшыпыкIыгъэ командэ хэтэу Сергей Мартыновыр зэнэкъокъум хэлэжьагъ, ар Ростов хэкум щыщ. IэпэIэсэныгъэ дэгъу С. Мартыновым къыгъэлъэ­гъуагъ, ифэшъуашэу текIоныгъэр къыдихыгъ. ТибэнакIохэм пэщэныгъэ адызезыхьагъэр Виталий Бигдаш ары. Ащ къызэрэхигъэщыгъэу, Адыгеим икIыгъэ спортсменхэу Урысыем ыцIэкIэ Дунэе турнирым хэлэжьагъэмэ спортышхом лIыгъэ къыщагъэлъэ­гъуагъ.

Егъэжьэгъу мыпсынкIэхэр

Б. ЕлъэшIыIэр Кощхьаблэ къыщыхъугъ. Ятэшэу Аслъан егъэжьэгъум IэпыIэгъу къыфэхъу­щтыгъ. Ятэ идунай зехъожьым, спортышхом хэмыхьанэу иIа­хьылхэр къелъэIущтыгъэх, панкраир щынагъоу алъытэщтыгъ. Бислъан Шъачэ, Адлер ащыIэу гум хихыгъэ спорт лъэпкъым зыфигъасэщтыгъ. — Пэнэжьыкъуае щезгъэ­жьагъ, самбэмкIэ сыбанэщтыгъ, — къеIуатэ Хьатхъохъу Байзэт. — Спортым зыгорэ гъэхъагъэ щыс­шIыгъэу щытмэ, тренер-кIэлэ­егъаджэу Хьабэхъу Адам ары сызфэразэр. Сыдигъуи къыслъып­лъагъ, гъогу тэрэз сытехьаным фэшI къысэушъыищтыгъ. Адыгэ къэралыгъо университетым июридическэ факультет Б. Хьатхъохъум къыухыгъ. Сэнэ­хьат дэгъу зэригъэгъотыгъэу елъы­тэ, ау спортышхом лъагъоу щыпхырищырэм текIыным дэгу­Iэрэп. — Бислъан фэдэу сэри сиIа­хьылхэр панкраим сыхэтынэу фэягъэхэп. Арэу щытми, зэрэс­шIогъэшIэгъоным фэшI пэрыохъу къысфэхъухэрэп. Мыекъуапэ сы­щеджэ зэхъум, Хьэпэе Арамбый сипащэу самбэм сыпы­лъыгъ. КъокIыпIэм къыщежьэгъэ бэна­кIэм сыдихьыхыгъэми, самбэм нэIуасэ къысфишIыгъэ тренерхэр, спортсменхэр сщыгъупшэхэрэп. Японием тыщыIэу теле­фон­кIэ къытфытеуагъэх. Тхьаегъэпсэух, — къытиIуагъ Хьатхъохъу Байзэт.

Наркоманием пэшIуекIо

Б. ЕлъэшIыIэр Адлер щыпсэу зэхъум, тренерэу Агоп Топчан ипэщагъ. Зэхэпхъэгъэ боевой шъхьэзэкъо зэнэкъокъухэмкIэ Адыгеим щызэхащэгъэ федерациеу «ММА-р» зыхэтым Б. Елъэ­шIыIэр ипащ. УрысыемкIэ федерацием ипрезидентыр спортсмен цIэрыIоу Федор Емельяненкэр ары. Адыгэ Республикэм къыщызэ­Iуахыгъэ спорт клубым ныбжьы­кIэхэм зыщагъасэ. — Спортыр наркоманием зэрэ­пэшIуекIорэм фэгъэхьыгъэ Iофы­гъохэм мэхьэнэ ин ятэты, — къаIуатэ Б. ЕлъэшIыIэмрэ Б. Хьатхъохъумрэ. — КъыдгурэIо, панкраир спорт лъэпкъ къызэрыкIоп. Ащ упылъыным, зэIукIэгъухэм текIоныгъэр къащыдэпхыным фэшI лIыгъэ шапхъэхэр зепхьанхэ фаеу бэрэ къыхэкIы. Автомобиль гъогухэм ныбжьыкIабэ атекIуадэ, шъон пытэхэм апыщагъэр макIэп. Тыфай спортым иамалхэр пIуны­гъэм фэдгъэфедэнхэу.

Ныбджэгъур къыпфэгушIо

Апэрэ космонавтэу Юрий Га­гариным журналистым иупчIэхэм джэуап къаритыжьызэ къыIогъагъ: «Ныбджэгъу шъыпкъэр къызщы­лъагъорэр къиныр къызэрэб­ди­Iэтырэм изакъоп. УигушIуагъо къыбдэзыгощырэр, щытхъоу пфа­Iорэр зыгъэлъапIэрэр ары ныбджэгъу пытэр». ЕлъэшIыIэ Бислъан ишъхьэгъуси, исабый цIыкIоу Эмири, нэмыкIхэри къыфэгу­шIуа­гъэх, ныбджэгъухэм агъэлъэпIагъ. Урысыемрэ Адыгеимрэ ябыракъхэр тикIалэхэм Токио щагъэ­быбатэ зэхъум, апэ къагоуцуа­гъэхэр, адыгэ быракъыр къадаубытызэ сурэтхэр зытырахыгъэ­хэр Виталий Бигдашрэ Сергей Мартыновымрэ. Тинарт шъаохэм ягъэхъагъэ дунэе къэбар хъугъэ. Тыркуем, Сирием, Израиль, нэ­мыкI хэгъэгумэ арыс тилъэпкъэ­гъухэр агъэгушIуагъэх, телефонкIэ къафытеуагъэхэр къахэкIыгъэх. Шъопсэу, нарт батырхэр! Спор­тышхом гъэхъагъэу щышъушIырэм хэгъэгур, республикэр лъагэу аIэты. Шъуимедальхэм ахэжъугъэ­хъонэу Тхьэм тышъуфелъэIу. ЕмтIылъ Нурбый. АДЫГЭ МАКЪ