Çerkeslerin Yetiştirdikleri Armut Çeşitleri

Çerkesler aşağıdaki armut çeşitlerini yetiştirdiler:

* Hojum ( Хожум ), orta boy bir armut, çok sulu, sonbaharda olgunlaşır.

* Hozna ( Хозна ), yuvarlak, büyükçe bir yaz armudu. 

* Hojişh ( Хожишх ), küçük bir yaz armudu.

* Hutema ( Хyтема ),- tatlı ve ortalamadan biraz daha büyük bir armut; çok dayanıklı.

Çerkes armudunu ilk araştıran biyolog N. Tkhagushev, uzun ömürlü olma, güçlü büyüme ve üretkenlik gibi niteliklerine dikkat çekmişti. Hutema-Хутемa ( Çerkes bergamot ) ve Bjihakuj-Бжихакуж (Çerkes kışı) çeşitleri mesela, 100-150 yıl boyunca meyve verebilirler.

Çerkes armudunun avantajı, güçlü büyümesiydi. Hutema çeşidi (Çerkes bergamotu), 20-25 m yüksekliğe kadar büyürlerdi. Ve çok meyve verirlerdi. Her ağaçtan 500 ila 1000 kg'a kadar meyve çıkardı. Hatta yaşlı güçlü ağaçların 1500-1700 kg verdikleri oldurdu. 

Maykop Deney İstasyonu arazisindeki asırlık güçlü bir Çerkes bergamot çeşidi armut ağacından 1946 yılında 1.700 kg, 1948'de 1.350 kg ve 1950'de de 1.600 kg armut hasat edilmişti.

N. V. Nevzorov, Kuzeybatı Kafkasya'nın armut ormanlarının dünyanın en büyüğü olduğunu söylüyor. Örneğin, Ryazanskaya köyü bölgesinde 1000 hektardan büyük armut yolları var. Bölgede bazı yıllarda armut rekoltesi 150.000 tona ulaşabiliyor.

Çerkes armudunun tarihi, Kuzey Kafkasya'nın en önemli antik meyve evcilleştirme-yetiştirme alanı olduğunu göstermekte.

Ünlü Sovyet Akademisyen I. V. Michurin, eski Çerkes bahçelerinin inanılmaz zenginliği hakkında, “Uzun zamandır biliyordum. Adığe Cumhuriyeti'nin yabani meyve ağaçları ve bitkileri, Kafkasya'nın yetiştiricileri için en değerli kaynak materyaldir" diyordu.

P. M. Jukovsky ise, “Kafkasya, hem yabani hem de ekili armudun vatanıydı... Antik Yunan halklarının doğal armutları Kafkasyadakilerle karşılaştırılamaz bile. Akdeniz bölgesinde Basklar, aşılamayı Yunanlılardan önce biliyorlardı ve bunu İberyalılara da öğrettiler. Ancak Baskların da kökleri, muhtemelen aşılamayı öğrendikleri Kafkasya olabilir. Aşıların doğum yeri Kafkasya'dır..." diyordu.

Kaynak: Адыги.RU

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi