Şu sıralar Adıgey’in Gegok’o Çayırında (Ğehune; orman açıklığı, yayla) (*) araştırma ve inceleme çalışmaları, kazılar olanca hızıyla sürüyor.
Çalışmalara 2023 yılında başlandı ve 10 İsp evi (dolmen) incelendi, arkeologlar geçmiş dönemlere ait kap kacaklar, bronz çağında kullanılmış süs eşyaları buldular.
Bu bağlamda eski dönemlere (MS. 13 – 16. yüzyıllara) ait ve beyler (pşı) için yığılmış höyüklerden, demirden yapılma değerli eşyalar çıkardılar. Bu yerde ayrıca eski dönemlerde yaşamış hayvanlara ait kemikler de çıkarıldı. Şu sıralar çayırlıktaki ikinci büyük höyük üzerinde çalışmalar sürüyor – Burası MÖ 6 – 4 yüzyıllara ait.
Höyükte eski dönem hayvan kemiği kalıntıları ile o dönem insanlarının kullandığı eşyalar bulundu. İlk tahminlere göre burası bir dua töreni yeri (ayin yeri) idi, bu yerin merkezinde törende sunulacak malzemelerin hazırlandığı ve dağıtıldığı, servis edildiği bir yer bulunuyor. Bütün bu buluntular Adıge kültürünün çok eski dönemlerden bugünlere uzanan bir geçmişinin bulunduğunu gösteriyor.
Anımsatalım, çayırı (orman içi açıklığı, yayla) ilkin, 1920’li yılların başlangıcında ünlü tarihçi ve arkeolog Y. Felitsin başkanlığındaki bir heyet incelemişti. Heyet bu yerde 100 üzeri İsp evi bulunduğunu tahmin etmişti.
AC Başkanı Kumpıl Murat; “Gego’ko Çayırı – muhteşem bir tarih ve doğa mirası olarak değerlendirmeye çalıştığımız ve gelecek kuşaklara bırakmayı amaçladığımız yerlerimizden biri.
Güzelim Daho beldesi uzantısındaki bu yer, uzun bir süreden beri arkeologlar ve yöre tarihçileri tarafından bilinen bir yer. Çayırlığın benzerlerinden farkı, bu yerde değişik dönemlere ait arkeolojik kalıntıların bir arada bulunuyor olmasıdır. Şu sıralar kazı çalışmaları sürüyor.
Arkeolojik kazılar tamamlandıktan sonra bu yerde ulusal bir park kuracağız. Bu çalışmalarımızla birlikte turistik gezileri de yaygınlaştıracağız. Bu bağlamda Adıge ülkesinin zengin geçmişini ve tarihini koruduğumuzu konuklarımıza da göstermek istiyoruz.
Cumhuriyetimiz halkı ile yöremize gelecek konukların görkemli bu anıtlarımızla ve arkeolojik eşyalarla tanışmalarını, ayrıca Adıgey’de yaşayan çok sayıda ulusal topluluğun gelenek, görenek ve kültürünü tanımalarını istiyoruz” dedi.
Adıge Mak, 7 Mart 2024
Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız
Çerkesya Hareketi Haber Merkezi
(*) – Gegoko Çayırı (Ğehune, orman içi açıklık, yayla) – Adıgey’in güneyindeki dağlık Maykop rayonun güneydoğusunda Daho beldesi uzantısında bir yayla ve çayırlık alan.