HADAĞATLE AYTEK HATIRALARIMIZDA VAR OLMAYA DEVAM EDECEK

Hadağatle Askerıko Aytek eğer yaşıyor olsaydı 20 haziran 2016 tarihinde 60 yaşına girmiş olacaktı. Uzun yıllar boyunca hep gözünün önünde bulunmuş olan, meslektaşını dostunu kaybetmek kolay değil. Aytek hatıralarımızda iyi bir yer edindi, enstitünün tarihinde güzel bir sayfa olarak yer buldu. Bugün Aytek’in yaşamından kısa kısa parçaları hatırlayalım, dostları ve meslektaşlarının ondan nasıl razı olduklarını anımsatalım. Adıge Öğretmen Enstitüsü filoloji bölümünü bitirdi. Daha sonra okulda çalışmaya başladıysa da bununla yetinmedi. Bilim alanında ilerlemeyi seçerek Tiflis’te etnoloji bölümünde mastır öğrenimi görür. «Adıgelerin geçmiş ve günümüzdeki toplumsal yaşayışları XVII- XX yüzyıl» isimli tezini 1998 yılında Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi’nde vererek kandidat olur. Daha sonra Adıge Cumhuriyeti Beşeri Bilimler Enstitüsünde çalışmaya başlar. Aytek’in meslek olarak seçtiği branş Çerkes Etnolojisidir. Bu seçimi yapmasına sebep olan şeylerden birisi ise babası Hadağatle Askerin onun Çerkeslerin manevi zenginliklerine karşı ilgi duymasını sağlamasıdır. Çocukluğundan itibaren Nart destanlarını işiterek ve onlara yürekten bağlı olarak yetişti. Böylesi şekilde duyularak öğrenilenler ise gerçek bilgiyi oluşturuyorlar. Bunun yanı sıra önemli olan bir başka şey ise edinilen bilginin yaşamda kullanılmasıdır. Aytek’in başarılı olduğu hususlardan birisi de buydu. Aytek son yıllarında ilgi çekici konulara eğilmiş, derin derin bunları araştırır olmuştu. Bunlardan bir tanesi Kuzey Kafkasya halklarının uzun ömürlü bireyleri hakkında araştırma yapmaktı. Bu hususu bilimsel yaklaşımlarla ele alma çabaları içerisindeydi. Uzun ömürlü insanların kafkas kültüründeki yerlerinin başlangıcı üzerine Adıgey, Abhazya, Kaberdey-Balkar ve hatta Türkiyedekilere bile ulaşmıştı. Kuzey Kafkasyadaki diğer ulusların uzun ömürlü bireylerini araştırmak için diğer cumhuriyetlere de gidiyordu. Uzun ömürlü bireyin yaşamının nasıl olduğu ve hayat öyküleri hakkında derlemeler yapıyordu. Üzücü olan şey ise bu çalışmasını kitap olarak tamamlayıp yayınlamadan aramızdan erken ayrılmasıdır. Aytek’in oğlu Nart’ı gördüğünüzde hem babasını hem dedesini hemen gözünüzün önünde canlandırıyorsunuz. Aytek enstitüde 15 yılı aşkın bir süre bizlerle birlikte çalıştı. Aytek’in insancıl yönü hakkında uzun uzun konuşmak mümkün. Çerkeslik ve insancıllık anlamında çok iyiydi. Gerek sevinçli gerekse üzücü durumlarda hemen insanlara yetişiyordu. Aytek cömert, temiz kalpli, ağırbaşlı birisiydi. Kızkardeşi Asıyet ve erkek kardeşi Aydemiri hep gözetiyordu. Tüm akrabalarına karşı hassastı. Aytek’in saygılı duruşu insanların özenisini çekiyordu. ‘Böylesi bir evlada sahip olursan, mutlu yaşlılık sürdürürsün’ diyorlardı. Hadağatle Asker bu durumdan çok memnundu. Köyü Hatıkuayeyi de hiç unutmuyor, oraya gidip ata ocağını koruyordu. Bu Ayteçin içinden çıktığı sülaleye, köklerine çok bağlı olduğunu da gösterir bir şeydi. Ayteç köyüne, babasının evine, amcalarına yeğenlerine, köyde yaşayan dostlarına sıkı sıkıya bağlıydı. Üzücü olmakla birlikte pek çok insan böylesi şeylere günümüzde değer vermiyor, unutuyorlar. Hatıkuayede yaşayanlarda Aytek’e çok değer verirlerdi. Aramızdan erken ayrılması her birini çok üzmüştü. Aytek’le birlikte iş yapması da huzurluydu. Birlikte nereye gidersiniz gidin, size değer verir, özen gösterirdi. Aramızda bulunmuyor olması bizleri çok üzüyor. Bütün Enstitü çalışanları olarak, O, hatıralarımızda var olmaya devam edecek. Aytek bir Nart yiğidi gibi, gerçek, iyi bir dost olarak anılarımızda yer alacak. Allah mekanını cennet eylesin. Oğlu Nart eşi Svetlane, kardeşleri Asiya ve Aydemir’e de onu unutmayacakları uzun ömürler nasip etsin. YEMT’ITL Raziyet PENEŞU Asker ACBBE çalışanı bilim insanları Çeviri; AÇUMIJ Hilmi   Kaynak: ADIGE MAK