Kabardey Balkar Cumhuriyeti Çerkesleri “Dünya Çerkes (Adığe) Günü” Üzerine Ne Düşünüyorlar

Dünya Çerkes ( Adığe ) Günü'nde, Nalçik sakinleri, ana dillerini ve geleneklerini korumanın önündeki çözülmemiş sorunları hatırladılar.

"KavkazUzel"in görüştüğü Nalçik sakinleri, "Dünya Çerkes ( Adığe ) Günü" tatilinin Kafkas Savaşı kurbanlarını Anma Günü'ne bir tür denge unsuru olarak hizmet ettiğini, ancak aynı zamanda halkın sorunlarını hatırlamak için bir fırsat olduğunu söylediler. 

Nalçık sakinlerine göre Çerkeslerin ana sorunları, ana dillerinin ve ulusal geleneklerinin korunması ile diaspora Çerkeslerinin hala vatanlarına geri dönememiş olmaları. 

Bildiğimiz gibi Dünya Çerkes ( Adığe ) Günü, 2014 yılında Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nin eski başkanı Yuri Kokov tarafından, "Adige kamu kuruluşlarının istekleri dikkate alınarak" hazırlandı. Ve 20 Eylül tatil günü ilan edildi. Amaç, çoğu şu anda tarihi vatanlarının dışında yaşayan Adige (Çerkes) etnik grubu ile bağları ve Kabardey-Balkar halklarının birliğini güçlendirmekti.

Nalçik'te ve Kabardey Balkar Cumhuriyeti'nin bir çok şehrinde bugün, Dünya Çerkes ( Adığe ) Günü onuruna, çeşitli etkinlikler düzenlendi - konserler, sergiler, spor yarışmaları gibi. 

Gazeteci Elmira Kibisheva, "KavkazUzel" muhabirine verdiği demeçte, "bence asıl önemli olan, kişinin anadilini bilmesidir. Dil unutulursa, kaybolur. Halkını seven her Adığe, genç neslin köklerini unutmaması için anadilimizi bilmesi gerektiği üzerine düşünmeli. Çünkü insanların dilleri ve gelenekleri, her şey dile dokunmuştur. Ve siz kültürü, ancak dili biliyorsanız gelecek nesillere aktarabilirsiniz. Hiçbir çeviri ana dilin tüm zenginliğini aktaramaz” dedi.

Koreograf, Kabardey-Balkar Onurlu Sanat Emekçisi Edik Kurashev, Dünya Çerkes ( Adığe ) Günü'nün Kabardey-Çerkes halkı için, halkın geçmişiyle geleceğini birbirine bağlayan önemli bir gün olduğunu söyledi. "Atalarımızdan bize miras kalan değerleri korumalıyız ve gelecek nesillere aktarmalıyız. Ebeveynler çocuklara davranış ve görgü kurallarını öğretmeli. Bunlar gelecek nesillere aktarılmalı ki zihniyetimiz, görgü kurallarımız olsun. Ayrıca Çerkeslerin ana dillerini öğrenmelerini; kültür, müzik ve danslarını desteklemelerini, kaybolmamasını ve gelecek nesillere aktarılmasını istiyorum " dedi.

Kabardey Balkar İnsani Araştırmalar Enstitüsü'nden araştırmacı Ruslan Taziev ise, bu Günün anlamının, halkın dikkatini 21 Mayıs'taki Anma Günü'nden olumlu bir tarihe kaydırmak olduğunu söylüyor, çünkü "her zaman trajik olanı düşünemezsiniz, iyiyi de düşünmek zorundasınız. Bunu memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak öte yandan, Çerkeslerin tüm sorunları; özellikle ana dillerini ve geleneklerini koruma sorunu çözülmedi" diyor.

Taziev, geri kalan sorunların ya dili koruma sorunuyla ilgili olduğunu ya da ondan kaynaklandığını ekledi. "Erken yaştaki insan dile daha iyi hakim olur. Anaokulları anadillerin unutulduğu değil, korunduğu yer olmalı. Anadilleri sadece okul öncesi çocuk kurumlarında değil, aynı zamanda tüm eğitim sürecinde de kullanılmalı" dedi.

Ratmir Karov da, "KavkazUzel" muhabirine verdiği demeçte, Çerkeslerin kültürlerini ve tarihlerini korumaları ve Çerkes gençlerinin iyi üniversitelerde okuyup becerilerini geliştirmeleri için eğitim seviyelerini yükseltmeleri gerektiğini söyledi. 

Karov, bugün için asıl sorunun, yurtdışındaki Çerkes diasporalarıyla bağların güçlendirilmesi olduğunu düşünüyor. 

Karov, "Suriye veya Ürdün'de yaşayan her Çerkes, topraklarında yaşamak için vatanına dönme fırsatına sahip olmalı. Buna hakları var ve biz de onlara bu konuda yardım etmeliyiz." diyor.

Suriyeli Kuşha Mirza Nadim, KavkazUzel muhabirine, anavatanına dönmüş olmaktan ve festivale katılmaktan mutlu olduğunu söyledi. “Adığe toprağının geliştiği ve büyük ülke Rusya'nın bize saygıyla yaklaştığı gerçeğinden çok sevinçliyiz” dedi.

Nadim, vatanına geri döndükten sonra önce ailesiyle sanatoryumda yaşadı, sonra Nartan köyünde bir ev satın aldı ve sonunda yerleşti. 

Nadim, Suriye'deki ana dilini unutmadığını ve hatta Kabardey Balkar'ın dergilerinde ve gazetelerinde yayınlanan şiirler yazdığını söyledi. “Ana dilimizle gurur duyuyor, kaybetmek istemiyoruz” dedi.

Başka bir dönüşçü Mamduh Keref, Kabardey Balkar'da çok iyi ve sıcak karşılandıklarını söylüyor. Keref, “İstediğimiz tek şey, kendimiz olmak. Başka bir şeye ihtiyacımız yok. Ülkemizi geliştirmek ve ondan yararlanmak istiyoruz. Herkesle birlikte yaşamak istiyoruz” diyor.

Kaynak: KavkazUzel

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi