KABARDEY VE BALKARYA'DA AKTİVİSTLER ANADİLLERİ İÇİN KAMPANYA BAŞLATTILAR

Kabardey-Balkarya'da, aktivistler, Kabardey ( Çerkes ) ve Balkar dillerinin statülerinin yükseltilmesi için bir kampanya başlattılar. Aktivistler, Cumhuriyet Parlementosunun, yerel dillerle ilgili yeni yasanın hazılanması sürecinde, entellektüeller tarafından yapılan önerileri dikkate almadığını söylüyorlar. Aktivistler kamuoyuna yaptıkları çağrıda, “... Kabardey ve Balkar dillerinin çoktandır Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin temel sosyal yaşam alanlarından dışlandığı”nı söylüyorlar. Cumhuriyetteki birçok kişi de, Rus dilinin giderek artan etkisine ve yerel dillerin kısıtlanmasına dikkat çekerken, UNESCO, hem Kaberdey hem de Balkar dillerini dünyanın “kaybolan” dilleri arasında gösteriyor (http://zapravakbr.ru/index.php?option=com_content&view=article&id=303:obrazovaniekbr). Kampanya'nın örgütleyicilerinden, Kabardey Kongresi Başkanı Muazin Khaçetlov, Kavkazsky Uzel'e yaptığı açıklamada, “Okulu 1955 yılında bitirdim. Biz 4. sınıfa kadar bütün dersleri kendi anadilimizde okumuştuk. Rus dili, derslerden biriydi; ama diğer derslerin hepsi anadilimizde öğretilmişti. Şimdi bütün dersler Rusça ve sadece bir sınıf anadil dersi var. Böyle, anadillerimizi yaşatabilmemiz mümkün değil. Bu nedenle, çoçuklarımızın anaokulu ve ilkokulda, Kabardey köylerinde Kabardeyce, Balkar köylerinde Balkarca eğitim-öğretim görmelerini istiyoruz. Cumhuriyetimizde artık, dil eğitimi iki yaşından itibaren Rusça” dedi(http://kabardino-balkaria.kavkaz-uzel.ru/articles/239396/). Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti Anayasasının 72. Maddesine göre, Kabardey ve Balkar dilleri ile Rusça, resmi devlet dilleri. Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti, bu devlet dillerinin hepsinin “eşit olarak korunmasından, öğretilmesinden ve geliştirilmesinden” sorumlu. Ve “bu devlet dillerinin Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin devlet kademelerinde, resmi dairelerde ve kamu kurumlarında eşit olarak kullanılmasını sağlamakla yükümlü (http://www.parlament-kbr.ru/index.php?Page=page_443). Gerçekte ama, kamu kurumlarında artık ne Kabardey ne de Balkar dilleri kullanılmıyor, Rusça bu dilleri bastırmış durumda. Hem de bu yerel anadiller, gerçekten yaygın bir şekilde iletişim dilleri olarak kullanılmalarına rağmen. Rusya Federasyonu'nun resmi politikaları, hala, yerel dillere destek verilmesi gerektiğini söylüyor, ama Moskova, kademe kademe bu dillerin kamuda kullanım alanlarını kısıtlıyor. Özellikle, 2012-2013 öğretim yılında uygulamaya konulan yeni yönetmeliğe göre, okullarda Rusçaya zorunlu; diğer yerel dillere de seçmeli statüsü verilmesiyle, yerel diller veliler için, tamamen cazip olmaktan çıktı... Eurasia Daily Monitor Volume Valery Dzutsev Çev: Hatko Schamis