Kozeta Bek Hayatını Kaybetti, Mekanı Cennet Olsun...

Тхьам ужыпкъэ мафэ къышъуфешl. 

Тхьам къэнагъэхэм псауныгъэ къарет.

Kozeta Bek'i belki yeni kuşak fazla tanımaz, ama Çerkes halkına ve "vatana dönüş"e adanmış, vatana dönüşü anlatmış bir sestir, bir yaşamdır Kozeta Bek. 

"Çerkes Perşembeleri"dir...

Zor bir hayat yaşadı. Mühendislik okumuştu, ama aniden kaderini büyük ölçüde değiştirmeye karar verdi ve 1953'te Moskova Devlet Üniversitesi Gazetecilik Fakültesi, akşam bölümüne girdi. 

Arapça öğrendi ve Moskova Radyosuna girdi. 

Yazı işleri bürosuna Iraklı Çerkeslerden SSCB'deki Çerkeslerle ilgili sorular içeren bir mektup geldiğinde, Kozeta patronunu Çerkesler hakkında bir program yapmaya ikna etti.  

Ve "Çerkes Perşembeleri" başladı!

"Шъуипчыхьэ шIу!" diye başlıyordu program, Kozeta'nın berrak ve davetkar sesiyle. 1960'lardan sonra, her Perşembe saat 21.00'de.

İsrail'den, Ürdün'den, Suriye'den ve Türkiye'den Çerkesler, her Perşembe günü saat 21:00'da Kozeta'yı dinlemek için radyolarını açtılar. Radyo'dan, Kozeta'nın sesinden Çerkesçe dinlemek bir alışkanlık, bağımlılık oldu. Kalplerde vatan ile kurulan köprü oldu. 

İnsanlar her Perşembe saat 21:00'ı, Kozeta'yı bekler oldular. Aileler, komşular radyonun etrafında toplandılar. Moskova Radyosu Yazı Kurulu diaspora Çerkeslerinden, o güne kadar başka hiç bir program için almadığı kadar mektup aldı.  

Her mektupta bir vatan özlemi vardı, bir fotoğraf ile vatanda kalmış akrabalarını bulma, Çerkesçeyi öğrenme ve vatana dönme arzusu.

Onun sesiyle, birbirimizi bulduk, umutlar yeşerdi. 

Zeki, onurlu ve ilkeli bir kadındı. Lafını esirgemezdi. Zaman zaman programını kapatmak isteyenlere karşı dimdik durdu.  

Çerkesçe adı Aslankoz'du ( Асланкоз ). Hugo'nun "Les Miserables" romanın ünlü kahramanı onuruna Kozeta olmaya karar verdi. 

Natukhai'de doğdu. Büyük büyükbabası Kuyhaji Bek ( Куйхаджи Бек ) Rus ordusunda subaydı, dedesi ise zengin bir adamdı, bir değirmeni vardı. 

Babası Hajrahi Indrisovich ( Хаджрахи Индрисович ) erken yaşta ölmüştü, annesi Şihansur Sainovna Kharate ( Шихансур Саиновна Харатe ), Anapa yakınlarındaki Suvorovo Çerkeskovo ( Суворово-Черкесского)'dandı. Çerkesçe Khatramuk ( аул Хатрамук ).

Kozeta Bek, 93 yaşında hayata veda etti. "Шъуипчыхьэ шIу!" ile başlayan "Çerkes Perşembeleri" programı ve cesur, açık, güzel sesi ile Çerkes halkının kalbine gömüldü... 

Başımız sağ olsun.

Тхьам ужыпкъэ мафэ къышъуфешl. 

Тхьам къэнагъэхэм псауныгъэ къарет.

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi