Maykop’ta İlginç Bir Yeni Müze

Maykop, Adıgey’in kültür başkenti. Cumhuriyete gelen birinin ilk ayak bastığı yer. Gezilmeye ve görülmeye değer çok yeri var, bu yerlere bir yenisi daha eklendi, kenevir müzesi.

Bu ot cinsi olan kenevirin yararını göstermek, arkasındaki tarihi öyküyü anlatmak amacıyla müze, “Turistiçeskaya Adıgey” (Adıge Turist) firması mensubu Olga İvanova tarafından kuruldu.

Olga İvanova; “Turistlere göstermek için Maykop’ta neler yapabiliriz derken aklımıza bir kenevir müzesi kurmak geldi. Adı bile ilgi çekiciydi, böyle bir müze kurmak kimsenin aklına gelmemişti, bu adı duyanların gözlerinde acayip sorular beliriyordu: “Öyle bir müze olur mu hiç?” diyorlardı. Olurdu, çünkü kenevir üretimi yöremizde geniş bir alanı kaplıyor. Ben de bu bitkinin tarihini anlatan bir müze kurmayı düşündüm” dedi.

Müze henüz kuruluş aşamasında, bu nedenle yıllardır müze eşyaları biriktirmiş olan tarihi müzelerle elbette yarışamaz. Şu sıralar müzenin zenginleştirilmesi için çalışılıyor, peki “ilginç bir şey mi bu?” derseniz, kesinlikle “ilginçtir”. Bu müzenin diğerlerinden farkı, müzedeki eşyalara dokunabiliyor, bazılarının tadını da tadabiliyor olmanız. Resimler Adıge Ulusal Müzesi envanterinden gelme, endüstriyel kenevirden üretilmiş eşyalar, kumaşlar, ip ve gıda maddeleridir. Margarita Babina bütün bu eşyaların geri planındaki öyküleri de anlatıyor.

“Rusya Federasyonu yasalarına göre bitkideki zarar verici (-keyif verici-) madde oranı yüzde ondan az ise kenevir  tarımı yapılabilir. Bugün ekimi serbest 31 kenevir türü var. Adıgey’de yetiştirilen kenevirin telleri saç teli gibi ayırmaya elverişli. Şu gördüğünüz ip işte o kenevirden üretilmiş. 1960 yılında Maykop’ta büyük bir ip-sicim fabrikası kuruldu, fabrikada bin üzeri işçi çalışıyordu. Erişim kolaylığı için fabrikaya uzanan elektrikli troleybüsler hizmete sokulmuştu. Sayıları biraz azaltılmış olmakla birlikte o troleybüsler hala seferdeler, - diye anlatıyordu turist rehberi Margarita Babina.

Sovyetler Birliği döneminde endüstriyel kenevir üretimi büyük bir önem taşıyordu. Bir milyon hektarlık (on milyon dönüm) gibi bir alanda kenevir yetiştiriliyordu. Bunun önemini Moskova’daki ulusal başarıların sergilendiği çeşmedeki  resimler arasında bir demet kenevir resminin  bulunmasından anlıyoruz.

“Sovyetler döneminde Şevgen ve Koşhable rayonlarında kenevir üretimi büyük bir alanı kaplıyordu. Arşiv belgelerine göre Yegerıkuaye köyünden Degujıye Kunaśe kenevir hasadında birinciliği almıştı. Kenevirin toplanması işini ekibiyle birlikte en önde bitirmişti”, - diye anlatıyor turist rehberi.

Bugün endüstriyel kenevirin yeniden canlandığı söyleniyor. Kenevir ekimi Rusya düzeyinde gelişiyor, ekim alanı büyüyor. Ekim alanı 13 bin hektardan 20 bin hektara çıktı. Rusya’da kenevir işleyen yedi fabrika var, biri Adıgey’de.

“Doğru, bu gördüğümüz müze diğerlerinden farklı. Diğerlerine hiç benzemiyor, ama ilginç. Bize kenevir başka biçimde anlatılıyordu. Bu denli yararlı bir bitki olduğunu bilmiyorduk, kenevirden o denli değişik ürünler elde edildiğini görmemiştik. Bu bakımdan müzeye gelmemize değdi. Memnun kaldık”, - dedi Kubanlı turist Snejana Granko.

Tanıtım sonrasında geziye katılan turistlere kenevir çayı ile kenevir unundan pişirilmiş fırın ekmeği ikram edildi.

ANÇOKO İrin.

Adıge Mak, 2 Kasım 2023

Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız