O’NU ‘İYİ OLARAK’ HATIRLIYORUZ

`caption id="attachment_6797" align="aligncenter" width="471"` Cendere Mariyet`/caption` Cendere Mariyet’in aramızdan ayrılışının sekizinci yılı oluyor. O’nu tanıyan herkes onu ‘iyi olarak’ hatırlıyor. İş arkadaşları da onu iyi anıyorlar. Huy ve davranışları ile kendisini kabul ettiriciydi. Çalışmaları da böyleydi. Bitirdiği Adıge Devlet Öğretmen Enstitüsü Müzik Fakültesini seçmesi isabetliydi, şarkıyı, şakayı severdi. Enstitüde öğrenim görürken milli maneviyatın cezbesi ile eski şarkılar ve Çerkes halk şarkıları ile çok ilgilenmeye başladı, ana iş olarakta bunların araştırmasını edindi. Gürcistanda bulunan Tarih, Arkeoloji, Etnografya Enstitüsünde yaptığı mastır eğitimi, Ermenistanda bulunan enstitüde verdiği doktora tezi, Enstitümüzde (Çn. Adıge Cumhuriyeti Beşeri Bilimler Enstitüsü) yaptığı çalışmaları hep bu konu üzerineydi. İlk önce Enstitümüz Bilimsel Sekreterliğini yedi yıl kadar yürüttü. Ardından on yıl kadar enstitümüz Halk Sanatı ve Etnografya Bölüm Başkanlığını yürüttü. Tüm bu zaman süresince seçtiği uzmanlık alanında ilgi çekici çok sayıda bilimsel eser verdi. Tüm yapıtlarını bir kaç sayfada ele alabilmemiz mümkün değil. Ama 1991 yılında yayınladığı  «Çerkes ailesel törenleri şarkıları’ isimli eserinin adını anmadan geçmemiz mümkün değil. Bununla birlikte 2007 yılında yayınladığı ‘Çerkes Kaldılar’ isimli eserini de anmalıyız. Bunların haricinde yazdığı-yayınladığı diğer şeyler de ilgi çekiciler. Mesela diğer ülkelerde yaşayan veya geri dönmüş Çerkeslerle alakalı olanları gibi. Bu alanda da Mariyet’in çözümlediği şeyler az değil. Türkiye’de pek çok şey derledi. Kosovadan gelmiş olan Çerkeslerle yoğun irtibat kurdu. Yukarıda adını andığımız, Rusça olarakta basılmış eser de bu konuya yönelikti. Türkiye’de derlediği şeyleri içeren 2002 yılında Mıyekuape’de yayınladığı «Yaşayan Söz. Türkiyede yaşayan çerkeslerin hakkında folklörik-etnografik etüdler» isimli çerkesçe eseri de vardır. Mariyetle ben aynı bölgenin insanıydık, O Pçıhatlıkuayeli bense Şıhançerıyehableliydim, birlikte çalışıyorduk. Aynı  ortaöğretim okulunu birbirinden çok farklı yıllarda olsa da okumuştuk. Beni okutmuş olan bir kaç öğretmenden de ders almıştı. Pçıhatlekuayeye kendi köyüm gibi girerdim, hala zaman zaman gidiyorum. Öğretmenlerim, Şhaptsejıko Dzeğaşt, Ğış Aydemir, Camırze Ebubekir gibilerinin anıları beni oraya çekiyor. Mariyette onların köyünde doğmuştu, evlerine de gitmişliğim var. Mariyetin köyüne değer vermesi her şeyden öne almasını ise unutamıyorum. Bunun yanısıra, burada enstitüde üzerine aldığı her görevi, başladığı her işi sonuna kadar götürmesi, bilimsel araştırmalar için başka ülkelere gittiğinde dahi canıyla birlik saydığı enstitüye olan özlemi de unutulası değil. Benzeri pek çok güzel anı ile Mariyeti hatırlıyoruz. MAMIY Ruslan Filoloji Bilimdalında Prof. Dr. Çeviri; AÇUMIJ Hilmi   Kaynak: ADIGE MAK