* Nart, bize kendini tanıtır mısın?
- Merhaba, Çerkes camiasında Nart olarak tanınsam da kimlik ismim Hakan. Hakhu (Хьахъу) sülalesindenim. Türkiye kütüğüm Amasya’nın Hamamözü (Hakuçhable) ilçesinden, ama Çorum’da doğdum, büyüdüm. Şu an Kabardey-Balkar Devlet Üniversitesi’nde (KBDÜ) “Makine Üretiminde Tasarımsal ve Teknolojik Destek” programında yüksek lisans 2. sınıf öğrencisiyim.
* Niye ve ne zaman gittin Nalchık’a? Neden, mesela Maikop’a değil de, Nalçik’e gittin?
- Lise çağlarından beri hep vatana dönmeyi hayal ediyordum. O günlerden itibaren hayatımı hep buna göre organize etmeye çalıştım. Sonuç olarak, eğitimime başlamak için 2018 yılı Eylül ayında Nalçik’e geldim. Yani yaklaşık 2,5 yıldır buradayım.
Neden Nalçik'i seçtiğim konusuna gelince, şöyle diyebilirim: Vatandaki en küçük köy bile benim için çok önemli. Bütün vatanı seviyorum. Ama bence, Nalçik “Çerkesya’nın kalbi”.
Bunu derken şunu da belirteyim, ben aslen Batı Çerkesya’danım, Kıyı boyu Şapsığ bölgesinden. Kabardey’de Çerkes kültürel ve siyasal yaşamın daha aktif, KBDÜ'nün de daha iyi bir üniversite olduğunu duyduğum için Nalçik’i seçtim.
* Türkiye’de genel bir algı var: “Burada bir baltaya sap olamayan, hiçbir yeri kazanamayan gidiyor orada üniversite okumaya” diye. Sen Türkiye’de nerede yaşıyordun, ne iş yapıyordun Nart? Türkiye’de mutlu değil miydin?
- Ben Türkiye’de lisans eğitimimi bitirdikten sonra askerliğimi yaptım, daha sonra da İstanbul’da bir firmada üretim mühendisi olarak çalışmaya başladım. Orada 1,5 yıl çalıştıktan sonra Çorum’a döndüm, bir holdingin makine departmanında tasarım mühendisi olarak çalışmaya başladım.
İşe başladıktan 1,5 yıl kadar sonra vatana dönmek için, müdürlerim kalmamı istemesine rağmen, istifa ettim. Ve buraya geldim.
Yani ne bir askerlik, ne de bir iş veya başka herhangi bir sorunum vardı. Buraya gelmeye karar verdiğimde yaşamım da gayet iyiydi.
Türkiye’de mutlu olup olmamamdan ziyade burada; yani vatanımda yaşarsam daha mutlu olacağıma inandığım için ve akademik kariyer olarak daha da ilerlemek için buraya geldim.
Burası bir cennet değil, Türkiye’ye göre artıları ve eksileri var. Ama iyisiyle kötüsüyle ben burada yaşamayı seviyorum. Ve şuanda gayet mutluyum.
* Ailen ve çevren nasıl karşıladı bu kararını?
- Ailemde Çerkeslik daha çok kültürel boyuttaydı. Vatana dair çok bilgileri yoktu, benimle beraber daha ilgili olmaya başladılar.
Dediğim gibi, ben lise yıllarından itibaren hep buranın hayalini kuruyordum. O zamanlar bunu ailemle paylaştığımda çok sıcak bakmıyorlardı. İlerleyen zamanlarda bu düşünceleri “turist olarak gidip görürsün"e döndü. Burs kazanıp buraya geldiğimde onlar da bu durumu kabul ettiler. Hatta beni desteklediler.
* Üniversitede eğitim nasıl? Nasıl geçiniyorsun?
- Bu soruyla sürekli karşılaşıyorum. KBDÜ neredeyse 90 yıllık bir üniversite, 15 bine yakın öğrencisi var; ama burası bir ODTÜ değil tabii ki. Fakat bence Anadolu’nun orta seviye üniversiteleriyle yarışabilecek bir üniversite.
En büyük artısı da, Anadolu'da bir üniversite bitirdiğinizde sadece bir mesleki eğitim almış olurken, burada mezun olduğunuzda mesleki eğitiminize ek olarak Rusça da öğrenmiş oluyorsunuz.
Türkiye'de olduğu gibi Almanca ya da İngilizce gibi yabancı dil dersleri de var. Hatta birinci sınıfta seçmeli Çerkesçe dersi de var.
Herkesin bildiği gibi yabancı dil bilmek meslek hayatında büyük bir artı. KBDÜ'de yaklaşık 50 farklı ülkeden 1500 civarında yabancı öğrenci eğitim görüyor.
Hazırlık sınıfı ve kendi bölümüm ile ilgili konuşmam gerekirse; hocalarımız gayet iyi ve donanımlılar. Ellerinden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyorlar. Yani öğrenmek isteyene öğretmeye hazırlar. Hatta öğretmek için çırpınıyorlar.
Ben buraya Çerkes öğrenci kontenjanından geldim. Aylık 200 TL civarı bir burs alıyorum okuldan. Onun dışında da mesleğime devam ediyorum.
* "Türkiye Çerkesleri ile vatanda yaşayan Çerkesleri karşılaştırır mısın?" diye sorsam, ilk aklına gelenler neler olur? Benzerlikler ve farklar?
- Açıkçası çok kıyas yaparak düşünmedim ben bugüne kadar buradaki hayatı. Belki birkaç şey söylemek gerekirse ilk başta şunu söyleyebilirim:
Dil konusunda Türkiye’den çok çok öndeler. Türkiye’de olduğu gibi burada bir "zexes" geleneği yok. Bizlere göre hayatı daha kapalı yaşıyorlar.
* Türkiye’de de aktiftin Nart. Çerkes sorununa bir bakış açın vardı: Çerkesya Gençliği içinde çalışıyordun, çalışıyorsun? Bu nedenle Nalchık’a giderken, pasaport ve vize alırken veya orada bir olumsuzluk yaşadın mı?
- Söylediklerinize ek olarak Çerkesya Hareketi’nin “21 Mayıs’ta vatanda olma” programıyla 3 kez 21 Mayıs etkinliklerine katılmak için buraya geldim. Bunun dışında Rusya Bilim Kültür Merkezi tarafından yapılan mülakatta “Neden KBDÜ'de okumak istiyorsun?" sorusuna, “Çerkesim, orası benim vatanım, orada okumak ve mümkünse orada yaşamak istiyorum” demiştim.
Buna rağmen Rusya Devleti tarafından sağlanan eğitim bursunu kazandım ve burada ücretsiz eğitim alıyorum. Vize vs konusunda da hiçbir sorun yaşamadım bugüne kadar. Burada da ülkenin kanunları dikkate alarak yaşamımızı sürdürüyoruz.
* Türkiye’ye dönmeyi düşünüyor musun?
- Tabiki buradaki yaşamın her daim daha iyi olmasını diliyorum. Ama benim düşüncem: "Iаеми дахэми ар тэ ти хэку", yani iyiyse de kötüyse de burası benim vatanım.
Türkiye’ye dönmeyi düşünmüyorum. Burayı seviyorum. Burada mutluyum.
* Türkiye Çerkes gençlerine bir şey söylemek ister misin?
- Bence vatanda eğitim alma konusunu mutlaka ele almalılar. Özellikle de burada yaşamayı düşünen genç arkadaşlar için üniversite aracılığıyla buraya gelmek en iyi yöntem.
Ben ve arkadaşlarım, buraya gelmeyi düşünen her arkadaşa elimizden gelen her konuda yardımcı olmaya çalışırız. Bizimle iletişim kurduklarında 7/24 kafalarına takılan her konuda bildiğimizi anlatmaya hazırız. Vatan sizleri bekliyor!
Teşekkürler Nart. Allah mahçup etmesin...