Şapsığlar, Büyük Kongrelerinde Yasalara ve İnsanca Kurallara Göre Hareket Etme Kararı Aldılar

Eskiden Adıgeler önemli sorunlarını ve çözüm yollarını doğrudan demokratik yöntemlere göre oluşmuş olan Halk Meclisi’nde- Xase’de ele alır, görüşür ve karara bağlarlardı.

Bu toplumsal enstitümüzün (xase’nin, meclisin) hala işlevini sürdürmekte olduğu Karadeniz kıyısı Şapsığlarının “Adıge Xase” örgütünün, Tuapse Kültür Evi’nde yapılan onuncu genel kurul toplantısında bir kez daha kanıtlandı. 

Soçi kenti ile Tuapse rayonunda yapılması öngörülen forumun öncesinde, Adıge Xase’nin şubelerinin bulunduğu 24 yerleşim yerinde ön hazırlık toplantıları yapıldı, oralarda ele alınması öngörülen sorunlar belirlendi.

Onuncu Meclis toplantısına 114 delege ve çok sayıda konuk katıldı. Delege ve dinleyici, konuk sayısının çokluğu örgütümüze (Xase’ye) verilen değerin ve desteğin ölçütü idi.

Genel Kurul toplantısına DÇB, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes cumhuriyetleri, Adıgey, Kuzey Osetya, Stavropol Kray, Abhaz Cumhuriyeti, Türkiye’deki Kaffed, Krasnodar Kray, Soçi ve Tuapse rayonları yöneticileri, Rusya Ordu Tarihi Cemiyeti, vd kurumların temsilcileri geldiler.

Geçmiş yıllarda olduğu gibi Tuapse rayonunun Ṡeps (ЦIэпс) köyünden modelist-tasarımcı K’uraşıne Marine’nin diktiği ulusal giysi ve oyuncak örnekleri salon girişi önünde sergilenmişti. Marine eski Adıgelerden kalma yıpranmış birçok eşya kalıntısını da toplamış, onarmış ve sergiye koymuştu.

Kongrenin (Зэфэс) toplanma saatinden bir hayli zaman önce çok sayıda kişi bir araya gelmişti. Genç ve yaşlı foruma (genel kongreye) katılanlar gündemdeki sorunları kendi aralarında görüşüyorlardı.

... Toplantı başladı. Kray yönetimi yerel departmanı başkan yardımcısı Vadim Kondratenko, konuşmasında Adıge Xase ile krayın devlet kurumlarının yıllardan beri, işbirliği içinde yerleşim yerlerinin ekonomik ve sosyal yaşam düzeylerini iyileştirmeye çalıştıklarını, uluslararası dostluk ve barış anlayışını desteklediklerini ve önemli başarılar elde ettiklerini vurguladı.

- Vadim Kondratenko; “Örgütünüz, Kray düzeyinde değerli görülüyor ve saygıyla karşılanıyor” dedi. 

– Adıge Xase üyeleri geçtiğimiz yıllarda Adıge ulusunun tarihini ve kültürel mirasını ayakta tutma doğrultusunda önemli işler başardılar.

 - Tuapse Rayon Yönetimi Başkanı Sergey Boyko; “Kuban yöresi (Krasnodar Kray) yöneticilerinin politikası her bir sosyal ve kültürel birimin korunması içeriklidir” dedi.

– Kuban yöresi Rusya’nın en huzurlu ve en donanımlı yörelerinden, kraylarından biridir. Değişik ulusların kültürlerine saygı duyma ve değer verme, uyum, bir araya gelme ve birlikte yaşama, çocuklarımıza ve gençlerimize verdiğimiz eğitimin temelini oluşturuyor. Xase mensupları bu konuda ellerinden geleni yapıyorlar. Ulusal köken ve dini inanç farklılığı gözetmeden barış içinde hepsinin bir arada yaşamasını sağlamak hepimizin ortak amacı ve görevi olmalı. 

 “Soçi Büyükşehir Meclisi Başkanı Viktor Filonov da forumun konuğuydu”, ama o, konuktan da öte biri. Yıllardan beri Psışope (Lazarevk) rayon yönetimi başkanlığını yapmış, Şapsığların Xase örgütüyle birlikte çalışmış, Şapsığ köylülerini tanıyan, sorunlarını bilen, Şapsığların toplantı, kongre ve forumlarına katılan biri. Soçi Büyükşehir Belediye Başkanı Aleksey Kopaygorodskiy ve Meclis üyeleri adına Xase aktivistlerine krayın (ilin) toplumsal ve siyasal sorunları, Soçi merkeze uzaktaki köylerin sorunlarını çözmek için çalışmış oldukları için teşekkürlerini sundu.

- Viktor Filonov; “Adıge Xase ile Adıge Kültür Merkezi’nin birlikte çalışmaları ile festivaller, yarışmalar ve konserler düzenleniyor, Adıgey, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes ve Abhazya’dan sanatçı grupları, şarkıcılar çağrılıyor, gençlik ve spor yarışmaları yapılıyor. Böyle bir gelenek oluştu” dedi.

Adıge Cumhuriyeti Başkanı Kumpıl Murat’ın toplantıya gönderdiği mesaj AC Ulusal İşler, Dış ülkelerde Yaşayan Soydaşlar ve İletişim Komitesi Başkanı Şhalaho Asker tarafından okundu.

Yerel Adıge Xase Başkanı Çaçuh Mecid, geçtiğimiz dört yıl içinde Karadeniz kıyısı Adıgelerinin sosyal, ekonomik ve ulusal kültürlerinin gelişimi için örgütçe yapılan çalışmalar  ve güncel sorunlar üzerinde durdu.

Üyeler ve konuklar yıllardan beri birikmiş, çözülmemiş ve halen gündemde olan ve yaşamın getirdiği yeni sorunlar konularında konuştular. 

Başlıca sorunlar arazi ve mülkiyet anlaşmazlıkları, genç işsizliği ve iş bulma sorunu, anadili ve tarihsel geçmiş, anılar, Adıge gelenek ve kültürünü yaşatma, Adıge karakter ve özelliklerinin korunması, kıyı boyu ekolojisi, doğum sayısındaki büyük azalma, yaşam düzeyinin ve kalitenin yükseltilmesi sorunu, çocukların eğitimi ve büyütülmesi gibi sorunlardır. Bu söylenenlerin sadece Adıgelerin değil, bütün bir ülkenin sorunu olduğu, sorunların çözümü konusunda devlet görevlilerinin de çalışmalara omuz vermeleri gerektiği, konuşmacılar tarafından dile getirildi.

Karadeniz kıyısı Adıgeleri özel askeri operasyonun zamanında başlatıldığı görüşündeler. Operasyonda, Türkiye ve Suriye’deki depremlerde can veren soydaşlar ve felaketzedeler adına bir dakikalık saygı duruşunda bulunuldu.

Ardından açık oylama yoluyla Xase seçimi yapıldı. Çaçuh Mecid oybirliği ile yeniden başkan seçildi.

Adıge Xase, gelecek dört yıl boyunca Şapsığların yasalara ve insanlık kurallarına uygun olarak hareket etmeleri kararını aldı.

NIBE Anzor

Şapsığ Gazetesi Editörü

Adıge Mak, 30 Mayıs 2023

Çeviri: Hapi Cevdet Yıldız

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi