"14 Mart Çerkes ( Adığe ) Dili ve Yazın Günü" kararı, "ilk Çerkes dili kitabı"nın 14 Mart 1853'te Tiflis'te yayınlanması onuruna, 2000 yılında alındı.
Seçkin Adığe eğitimci Wumar Bersey tarafından Arapça temelinde oluşturulan bu kitapçık, Kuzey Kafkasya'daki okullarda ve kolejlerde okuyan "dağlılar" için ilk ders kitabı oldu.
Wumar Haphaloviç Bersey, 1807'de, Maykop'tan çok uzakta olmayan Abadzekh aullarından birinde dünyaya geldi.
Daha çocukken yeteneklerinin ve bilgi açlığının farkına varan, ona evde eğitim veren ve eğitimine devam etmesi için Paris'e gönderen Mısırlı bir paşaya satıldı.
Wumar Bersey birkaç yıl sonra anavatanına döndü, Rus ordusunda tercüman olarak görev yaptı. Emekli olduktan sonra Stavropol'da Çerkes dili öğretti ve burada ayrıca ulusal personel yetiştirdi.
Adığe dilinin bilimsel gelişimine olan acil ihtiyacın farkına varan Bersey, Çerkesce kitabını derlemeye başladı.
1853 yılında Çerkes dilinin alfabesi üzerine çalışmalarını tamamlayarak Bilimler Akademisine teslim etmeyi başardı.
1855 baharında, Çerkes dilinin ilk kitabı Tiflis'te yayınlandı.
Bersey, daha sonra Çerkesçe'nin gramerini de derledi. Umar Bersey sadece bir dilbilimci değil, aynı zamanda bir fabulistti.
Bu bilim insanının büyük emekleri, orijinal Çerkes kültürünün gelişmesinde önemli bir rol oynadı.
Bersey'in Çerkesçenin gelişimine yaptığı katkının anısına, Adığe Devlet Üniversitesi Adığe Filoloji ve Kültür Fakültesi'nin bahçesine bir Bersey büstü dikildi.
Kaynak: Адыги.RU
Çerkesya Hareketi Haber Merkezi