KAFFED, KAFFED'e Bağlı Dernekler ve Çerkes Gençliği Arasındaki Bağları Nasıl Güçlendirebiliriz?

Çarlık Rusyası ile Çerkesler arasında 1760'lı yıllarda başlayan, sonrasında süre gelen soykırım ve 1864'te sürgün ile sonuçlanan savaş ile başlıyor aslında birçok şey.

1860'lı yıllar sonrasında o zamanın Osmanlı Devleti'ne sürgün edilen ve bu toprakları da benimseyen Çerkesler, Cumhuriyetin ilanı sonrasında bir araya gelebilmek ve varlıklarını sürdürebilmek adına çeşitli girişimlerde bulunmuşlardı.

Çerkes Teavün Cemiyeti veya Çerkes Örnek Okulu bu girişimlerden bazılarıdır. Sonrasında uzun bir sessizlik oldu, daha doğrusu çalışmalar daha dar ve kapalı gruplarda kaldı.

İkinci dünya savaşından sonra, 1950'li yıllarda yeniden bir hareketlenme başladı. 19 Haziran 1952'de New York'ta, "Çerkes Yardımlaşma Derneği" (Circassian Benevolent Association, CBA) kuruldu. Sonra 28 Ekim 1952 tarihinde Türkiye'de Kafkas Derneği Dosteli Yardımlaşma Derneği kuruldu. Bunu, Ankara, İstanbul ve başka illerdeki dernekler izledi.

1970'li yıllarda hem örgütlenme çalışmaları hız kazandı hem de farklı şehirlerde düzenlenen toplantılarda Çerkes Sorunu yoğun olarak tartışıldı.

Bu süreçte Ankara Kuzey Kafkas Derneği öne çıktı.

5 Kasım 1977 tarihinde, Ankara'da örgütlenen "Birlik" toplantısının çıkışında bir saldırıda Tsey Mahmut Özden hayatını kaybetti. Ama çalışmalar devam etti.

12 Eylül 1980'de, Kenan Evren'in liderliğini yaptığı "Darbe", bütün sivil toplum ve kitle örgütlerini kapatınca, bizim derneklerimiz de faaliyetlerini durdurmak zorunda kaldı.

1980'li yılların ortası itibariyle derneklerimiz yeniden açıldı.

1991 yılında Kuzey Kafkasya Kültür Dernekleri Toplantıları adı altında başlayıp yıllarca süren toplantılar ve görüşmeler sonrasında önce Kaf-Kur, sonra Kaf-Der kuruldu.

İçinde bulunduğumuz 2021 yılı itibariyle 64 derneğin içerisinde bulunduğu, günümüz adıyla KAFFED olan "Kafkas Dernekleri Federasyonu", Türkiye Çerkesleri'nin en üst çatı kurumu olarak görevine devam etmektedir.

KAFFED, aynı zamanda Dünya Çerkes Birliği'nin kurucuları arasında yer alıp Anavatan ve diğer ülkelerde bulunan Çerkesler arasında köprü oluşturmaktadır.

Federasyona bağlı derneklerin günümüzdeki en büyük sorunlarından biri de gençlerin derneğe gelmemesi ve çalışmalara ilgi göstermemesi.

Peki gençler derneğe neden gelmiyor?

1. Herkeste hayat telaşı var. Gerek büyüklerin geçmişte yaşadıkları gerekse zamana ayak uydurma çabası sebebiyle dernekler, dolayısıyla bir noktada Çerkeslik geri planda kalıyor.

2. Derneklerde, özellikle bazı etkinliklerde gençlerin 'hizmetçi' olarak görülüyor olmaları, onları derneklerden uzaklaştırıyor.

3. Derneklerin sadece halk oyunları ve Çerkesce Dil Kursları üzerine kurulmuş olmaları insanları yeterince tatmin etmiyor. Aksine, bir noktadan sonra vakit kaybı gözüyle bakmalarını sebep oluyor.

4. Yönetimlerin Çerkeslik üzerine önemli günler dışında gençlere bir şeyler kazandıracak, gençleri bilinçlendirecek aktivitelerinin olmaması, derneklerin gençlere bir şey katmadığı düşüncesini güçlendirdiği için uzak durmalarına neden oluyor.

5. Tüm bunların yanı sıra dernek yönetimlerinin aralarındaki çekişmeler gençlerin arada kalmasına ve gençlerin dernekten uzak durmalarına neden oluyor.

6. Dernek içerisinde yaşanılan siyasi görüş ayrılıklarının derneklere ve gençlere gereğinden fazla yansıtılması, hatta gençlerin de bu siyasi görüş ayrılıkları içerisine çekilmeye çalışılması da gençlerin derneklerden soğumasının nedenleri arasında.

7. Derneklerin, gençlerin talep ve isteklerini görmezden gelmeleri, onları karar alma süreçlerine katmamaları gençlerin, "fikirlerine değer verilmediği"ni düşünmelerine neden olduğu için, gençler ya çalışmalara ilgisizleşiyorlar ya da dernek dışında kalıyorlar.

8. Derneklerde kendilerinden yaşça büyükler tarafından hor görülmeleri, küçük düşürülmeleri veya rencide edilmeleri de gençlerin derneklerden el ayak çekmelerine sebep oluyor.

Halbuki, dernekler gençlerin ikinci evidir. Her ne olursa olsun bu değişmeyecektir. Ailelerin yanı sıra derneklerin de gençleri hayata hazırlayabilecek kurumlar olması gerekmektedir.

Peki gençleri derneğe yeniden adapte etmenin yolları neler olabilir? Biraz da bunları madde madde gözden geçirelim.

1. Günümüzde her gencin mecburiyeti olma derecesine gelen yardımcı eğitim kurumları gibi derneklerde farklı derslerden kurslar açılabilir. Hem dernek bütçesine bir getiride bulunulmuş olunur hem gençlerin derneğe geleceği ekstra bir sebep oluşturulmuş olur.

2. Sadece halk oyunları ve dil üzerine değil de Çerkes mitolojisi ve Tarihi ile ilgili bilgiler verilmeye başlanıp gençler daha da bilinçlendirilebilir. Bu çalışma gençlerin Çerkeslik bilincini daha da ön planda tutmalarını sağlayacaktır.

3. Dışarıda arkadaşlarıyla yapmış oldukları aktiviteleri (sinema, konser vs.) derneklere taşıyabilmek gençlerin derneğe daha çok adapte olmasını sağlayacaktır.

4. Dernekte gençlere 'hizmetçi' gözüyle bakmak yerine 'yardımcı/destekçi' gözüyle bakmak kendilerini önemli hissettirecek ve derneğe güven duygusu aşılayacaktır.

5. En önemli maddelerden biri de; gençlerin gelecekte dernek yönetimlerine gelebileceği, dernek başkanı olabileceği de göz önünde bulundurularak çalışmalar yapılmalıdır.

6. Derneklerin siyasi kurum yerine Sivil Toplum Kuruluşu olduğunu hatırlaması gerekmektedir. Derneği siyaset meydanına çevirmeden gençlerin kendi düşüncelerini kendilerine bırakmaları, gençlerin derneklere korkmadan adım atmalarını sağlayacaktır.

Asimilasyonu yavaşlatmak, birlik ve beraberlik olsun istiyorsak, daha çok gencimizi derneklerde görmek istiyorsak gençleri kazanmaya çalışmamız gerekmektedir.

Gençler derneklerde büyükleri tarafından hayata hazırlanabilmeli, hayatın karşılarına ne çıkaracağını öğrenebilmelidir. Dernekler, Çerkesliği yaşadığımız ve topraklarında yaşadığımız toplumla aramızda bağ kuran, bir köprü kurum olmalıdır.

Bunu başarırsak, gençler de derneklerine sahip çıkacaklardır diye düşünüyorum.

Psımıt Kübra - Çerkesya Gençliği