Çerkesce Dünya İki Dillilik Araştırmalarında Temel Dillerden Biri Haline Gelecek

Ulusal Araştırma Üniversitesi İktisat Yüksek Okulu Dil ve Beyin Merkezi, diğer nadir dillerle birlikte Çerkesce'nin dünya araştırmalarının temeli olacağı uluslararası “MECO” (Çok Dilli Göz Hareketi Derlemi) projesini hayata geçirmeye başladı. Merkezin Müdürü Olga Dragoy, iki dillilik alanında, Adigey Deneysel Dilbilim Laboratuvarı çalışanları ile birlikte Adıge Cumhuriyeti'nde gerçekleştirilen, iki dil bilenlerin bilişsel işlevlerini incelemek için yapılan ikinci psikodilbilimsel keşif gezisinin sonuçlarını yorumladı.
Profesör Olga Dragoy'a göre keşif gezisi büyük bir pratik değer ve umut vaat ediyor.

— Çerkes Adige Dili, bilişsel bilim açısından çok az çalışılan nadir polisentetik dillerden biridir. Yeni teknolojilerin deneysel yöntemler kullanarak veri toplamayı ve işlemeyi mümkün kıldığını ekledi.

ADÜ basın servisinin açıkladığı gibi, keşif gezisinin saha araştırması 17 Haziran - 30 Haziran tarihleri ​​​​arasında cumhuriyetin Krasnogvardeysky bölgesinde gerçekleşti. Psikodilbilim gezisi Priority 2030 programının bir parçası olarak düzenlendi.

Araştırma gezisinin yeri, sakinleri Çerkes Adige dilinin Temirgoy lehçesini anadili olarak konuşan Cambeçiy köyüydü. Keşif sırasında deneysel araştırma üç alanda gerçekleştirildi: iki dil bilenlerin bilişsel işlevlerinin incelenmesi, Çerkesce ve Rusça metinleri okurken göz hareketlerinin incelenmesi, dilin sözlü bir külliyatını oluşturmak için Çerkes dilinde sözlü konuşmanın kaydedilmesi.

Ayrıca Ulyap'ta sefer kapsamında ilk kez ortaokullarda öğrenim gören ilköğretim çağındaki öğrenciler arasında Çerkes ve Rus dillerinde okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik çalışmalar yapıldı. Doğal iki dilli insanlar iki farklı sistem dilini farklı derecelerde konuşurlar - sentetik Rusça ve polisentetik Çerkesce ve bu dillerdeki okuma mekanizmalarının kendine has özellikleri vardır.

— Bu gezi, Adıge Devlet Üniversitesi ve Ulusal Araştırma Üniversitesi İktisat Yüksek Okulu'nun iki araştırma ekibi için şimdiden geleneksel hale geldi. ADÜ Deneysel Dilbilim Laboratuvarı Başkanı Profesör Susanna Makerova, " İki dilli katılımcılar, temel bilime erişimi olan bir dizi uygulamalı problemin çözümü için veri toplanmasına yardımcı olan sözlü ve sözsüz bilişsel testlere tabi tutuluyor" dedi.

Cambeçiy, Temirgoy lehçesi araştırmalarının daimi ikametgahı oldu. Ancak bu yıl Ulyap'ta ki okul çocukları ile genel olarak coğrafya genişliyor.

Deneysel Dilbilim Laboratuvarı'nın, “Öncelik 2030” stratejik akademik liderlik programının uygulanması kapsamında 2023 yılından bu yana Adıge Devlet Üniversitesi'nde faaliyet gösterdiğini hatırlatalım. Deneysel Dilbilim Laboratuvarı'nın ana çalışma alanları, Rusya halklarının ana dillerini konuşanların beyninin psiko ve nörolinguistik işlevlerinin incelenmesiyle ilgilidir. Bilim adamları iki dillilik, psikodilbilim, nörodilbilim, klinik dilbilimin yanı sıra doğal ve yapay zeka alanlarında araştırmalar yapmaktadır.

Kaynak: Sovyet Adige