Dünya Halkları, Mücadelenin Bir Aracı Olarak Müzik Yapan MİKİS THEODORAKİS'i Unutmayacak

1964’te “Alex Zorba” filmine yaptığı müzikle tüm dünyada tanınır oldu. Ama Mikis Theodorakis bu durumdan, bir eğlence müziği bestecisi olarak anılmaktan pek de mutlu olmadı. 

Çünkü Theodorakis sadece bir müzisyen değildi. Dünyanın değişmesini istiyordu, daha demokratik ve özgür bir dünya için mücadele eden bir sanatçı, politikacı, devrimciydi. 

Faşizme ve Cuntaya karşı kavganın içinde, tam ortasındaydı.

Yıllardır Akropolis manzaralı evinden çıkmayan Theodorakis, 2 Eylül’de 96 yaşında bu dünyadan ayrıldı.

29 Temmuz 1925’te Sakız Adası’nda dünyaya gelen Thodorakis hep ölümle burun buruna yaşadı. İlk kez 1940’lı yılların başında Alman ve İtalyan işgal güçlerine karşı Yunan direnişinin bir üyesi olarak hapsedildi ve işkence gördü. Bu dönemde Marksist oldu. 

Genç bir siyasi aktivist olarak parti üyeleriyle girdiği ve ardında yaralar bırakan kuramsal çatışmalara rağmen mücadelesine devam etti. 

Vasilis Vasilikos’un ünlü yapıtı Z-Ölümsüz’de anlattığı sosyalist milletvekili Grigoris Lambrakis’in faşistler tarafından öldürülmesi üzerine onun adı verilecek olan ve zamanla ülkesinin en büyük kitle örgütü haline gelen Lambrakis Demokratik Gençlik örgütünün önde gelen kurucusu ve başkanıydı. Bundan iki yıl sonra 39 yaşındayken Pire’den milletvekili seçildi. Ordu 1967’de darbeyle iktidarı ele geçirdiğinde sol muhalif olarak işkence gördü ve hapse atıldı.

1972’de Bavyera Radyosu’nun Yunanca yayınında, “Ancak birlikte mücadele edersek diktatörlüğü yenilgiye uğratabiliriz” diyor ve ülkesindeki koşulların iç savaş benzeri koşullar olduğunu söylüyordu. 

O yıllarda Dimitri Şostakoviç ve Leonard Bernstein gibi besteci dostlarının yardımıyla sığındığı Paris’te sürgün yaşıyordu. 

Zaten yıllar önce de kariyerine müzik öğrencisi olarak bu Fransız metropolünde başlamıştı.

Olivier Messiaen’den ders almış olan Theodorakis, baleleri, senfonik yapıtları ve yaylı çalgılar dörtlüleriyle 1950’lerin çağdaş müziğinin parlak bir yıldızı olarak görülüyordu. Ancak yurdunun halk müziği ile büyümüş ve bu kültüre derinden bağlı olan Theodorakis ne fildişi kulede beste yapan seçkin bir besteci olarak anlaşılmak, ne de müzikal popülizme kayıtsız şartsız teslim olmak istiyordu. 

Sonunda Theodorakis kendine özgü güçlü renkleri olan çağdaş bir besteci olarak kendi yolundan gitti.

1000’den fazla şarkı besteledi; Odisseus Elitis ve Yorgo Seferis gibi Nobel ödülü sahibi büyük Yunan ozanlarının metinlerini de eşsiz müziğiyle buluşturdu. Ayrıca operaların yanı sıra onlarca kantat, oda müziği ve orkestra yapıtı da bulunmaktadır. 

Nana Mouskouri, Giorges Dalaras ve Maria Farantouri’nin okuduğu şarkılarla tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de özellikle Zülfü Livaneli ile yaptığı çalışmalar ve verdiği konserler büyük ilgi görmüş; çok yönlü etkinlikleriyle halklar arasında barışa ve Türk-Yunan dostluğunun gelişmesine son derece değerli katkıları olmuştur. 

Theodorakis’in besteleri arasında bilhassa Holokost hakkında yazılan en güzel müzik yapıtı olarak bilinen “Mauthausen Üçlemesi/Baladı”nın özel bir yeri vardır.

Müzikal sahnenin yanı sıra politik sahneden de hiç ayrılmadı Theodorakis. 1990’dan 1992’ye kadar merkez-sağ hükümette bağımsız bakan olarak görev yaptı. 

Yakın geçmişte Yunan hükümetinin sert kemer sıkma önlemlerine karşı sokak protestoları patlak verdiğinde yaşlı isyancı bu eylemlerden de eksik değildi. O zamanlar 87 yaşındayken Atina parlamentosunun önünde, yüzünde gaz maskesiyle artık devrim saatinin çaldığından söz ediyordu. 

Dünya halkları Mikis Theodorakis'i ve insanın ruhuna, isyancının kalbine işleyen müziğini unutmayacaktır. 

Kaynak: SiyasiHaber6