Hatay’da uzun yıllardır bir festival düzenleniyor: “Evvel Temmuz Festivali.” Miladi Takvim’e göre Temmuz ayının 14’ü, Rumi Takvim’e göre ayın 1’i oluyor.
“Bir” Arapçada “evvel” diye ifade ediliyor. Bu nedenle 14 Temmuz, Türkiye’de yaşayan Arap Alevilerin inanışlarına göre “Evvel Temmuz” olarak kabul ediliyor.
Tarihi 4000 yıl öncesine kadar uzandığı söylenen Evvel Temmuz, çok tanrılı dinler döneminde hasadın yapıldığı ve bir sonraki hasat döneminin bereketli geçmesi için bereket tanrısı Temmuz’a kurbanların adandığı gün. Tek tanrılı dinlere geçişten sonra, bu gelenek Arap Alevi coğrafyasında devam etmiş.
Adına festival yapılan Evvel Temmuz, Samandağ’da Hz. Hızır ve Hz. Musa’nın buluşma yeri olduğu rivayet edilen deniz kenarındaki Ziyaret/kutsal taş yakınlarında yapılıyor.
Festival, 14 Temmuz günü, Ziyaret’in karşısında, ‘‘Hayır yemeği’’ olarak yapılan ‘‘Hrisi’’ dağıtılmasıyla son buluyor. Bölgede, kutsal ayinlerden sonra dağıtılan Hrisi, bu bayramın adına oldukça uygun yemek. Et ve buğdayın birlikte dövülerek pişirilmesiyle yapılıyor.
Yani bir nevi keşkek ya da Anadolu Aleviliğinde hayır yemeği olarak birlikte dağıtılan bulgur-kavurma gibi...
Evvel Temmuz bayramı, 12 Eylül darbesinin ardından yasaklanmış. 2000 yılında yasağa rağmen kutlamalar yeniden başlamış.
Arap Alevi halkının bu güzel ve anlamlı bayramını kutluyor, festivalin güzel geçmesini diliyoruz.
Çerkesya Hareketi Haber Merkezi