Şili'de 'Pinochet Anayasası' bitti, yeni anayasa yazılacak!

Yeni Anayasa metninde, Şili'nin yerli halkı Mapuçelerin tanınması, işçilere toplu sözleşme hakkı, su ve toprak üzerinde haklar, sağlık ve eğitim sistemlerindeki özelleştirmeler ve emekli maaşları gibi konular üzerine reformlar bekleniyor.

Şili'de General Augusto Pinochet'nin diktatörlüğünde yazılan ve özelleştirmeye dayalı neoliberal karakteri nedeniyle derin sınıf ayrılıklarına yol açan anayasa, halk oylamasında tarihe gömüldü.

Geçtiğimiz yıl patlak veren halk isyanı sonrasında düzenlenen anayasa referandumunda, ilk sonuçlara göre halkın 78'i yeni bir anayasaya 'evet' dedi.

şili'de insan hakları ihlallerinden, sayısız siyasi cinayetten ve işkenceden sorumlu Pinochet'nin askeri diktatörlüğünde, 1980 yılında, neoliberal bir temele dayalı olarak hazırlanan anayasa, halk tarafından ülkenin derin ekonomik sorunlarının sorumlusu olarak görülüyordu. Eski anayasa, devletin asgari müdahalesini savunuyor ve özel sektörün eğitim ile sağlık dahil, kamu hizmetlerinin hemen hepsini ele geçirmesinin önünü açıyordu.

Ülkede geçen sene metro biletlerine zam yapılmasına tepki olarak başlayıp ulusal bir isyana dönüşen protestolar sonrasında, hükümet anayasa değişikliğini referanduma götürmek zorunda kalmıştı.

Referandumda yeni bir anayasaya ezici oranda destek çıkması, başta başkent Santiago olmak üzere birçok kentte coşkulu kutlamalarla karşılandı.

Santiago'daki İtalya Meydanı'nda düzenlenen kutlamalarda bir kuleye "Yeniden doğuş" sloganı yansıtılırken, göstericilerden Catalina Miranda "Askeri bir rejim tarafından yazılmış, sadece parası olanların ilerlemesine izin veren gayrı meşru bir anayasayla yaşıyorduk. Şili halkının bugünkü gibi kolektif bir zafer elde ettiği çok az an vardır" dedi.

Referandumun ardından, yeni anayasa tamamen halk tarafından seçilmiş 155 kişilik bir kurul tarafından kaleme alınacak. Bu durum, yeni anayasanın yazım sürecine milletvekillerinin katılamayacağı anlamına geliyor. Anayasayı yazacak olan kurul, nisan ayında seçilecek ve kadın-erkek sayısı eşit olacak. Kurulun hazırlayacağı yeni anayasa, 2022 ortalarında halk oylamasına sunulacak.

Yeni metinde, Şili'nin yerli halkı Mapuçelerin tanınması, işçilere toplu sözleşme hakkı, su ve toprak üzerinde haklar, sağlık ve eğitim sistemlerindeki özelleştirmeler ve emekli maaşları gibi konular üzerine reformlar bekleniyor.

Kaynak: GazeteDuvar