ÇERKESLERDE SOFRADA OTURMA ADABI

  Çerkeslerde sofrada oturma biçimi; yaşlı, genç, misafir, ev sahibi olarak şekillenir. Herkesin yeri vardır ve yerini bilir. Köşe başı ev sahibi olan yaşlınındır, misafirlerin yaşlısı onun sol tarafına oturur, yine ev sahiplerinden yaşça büyük olan sağ tarafta yer alır, onun yanına yine yaş durumuna göre misafir oturtmak suretiyle bir yerleşilir. Öncelikle, (хъуэхъу) güzel dilek temenni ve dua konuşmasını sofranın büyüğü ve ev sahibi olan yaparak açılış yapar, akabinde misafirlerin büyüğü olan kişi (бжьэ) (kadeh) bardaktan içer ve (хъуэхъу) konuşması yapana verir oturma sırasına göre devam eder. İkinci olarak, ev sahibi misafir grubun yaşlısına (хъуэхъу) konuşma yapması için söz verir o konuşmayı yapar ve (бжьэ) kadehi ev sahibi büyüğe verir bir yudum alır ve yine yerleşime göre devam ederek kadehten içilir. Üçüncüsü, kadeh kaldırılır ev sahibi olan büyüğün sözüyle herkes tanışır tanışmanın şerefine içilir. Burada ilk olarak misafir tarafın büyüğü kadehten içer. Ev sahibi sırayla herkese söz verir ve konuşmalar yapılır. (хъуэхъу) konuşma yapan kişi ev sahibinin (бжьэ) kadehten içmesini bekler, o içtikten sonra konuşma yapan kadehten içer ve son olarak herkes içer. Bütün sofrayı yöneten ev sahibi olan büyüktür. İsterse sorular sorabilir misafirlere, sohbet imkanı sağlayabilir, mümkün mertebe akrabalığı daha uzak olanlara kendilerini rahat hissetmeleri için söz verilir, sohbet edilmeye çalışılır.   Kaynak: ХАБЗЭ http://habze.info/publ/lehnehm_zehrybgdehs_khabzeh/1-1-0-101