Dünya Standartlarında Bir Sanatçı Hamid Savkue

Doksanlı yılların ortalarında Hamid Vladimirovich, Rusya Sanatçılar Birliği'ne üye oldu. 2008 yılında ilgili üye seçildi ve on yıl sonra Rusya Sanat Akademisi akademisyeni seçildi.

Eserlerinin başlıkları zaten konuşuyor: "Baba", "Taş Atmak", "Geçiş", "Dönüş", "Yokuş Yukarı Gitmek", "Taziye"... Tuvallerinde kapalı bir taburede piyanonun oturan bir Sovyet askeri tasvir ediliyor. Yaşlı bir adamı arabada taşıyan genç bir soytarı, bir sedyede cenaze taşıyan kederli adamlar, eşeğe binmiş bir çocuk, dua eden çobanlar, kılıcı çekilmiş iki büklüm bir yaşlı adam...

Günün kahramanının eserleri semboliktir. Onlara baktığınızda, yalnızca dört olay örgüsü olduğunu ve geri kalan her şeyin yorum olduğunu savunan Borges'in sözlerini hatırlıyorsunuz. Sanat eleştirmenleri resimlerinin destansı doğasına defalarca dikkat çekti. Modaya uygun özgünlük sözcüğü onlara çok yakışıyor. Anavatanından uzakta çalışan Savkue, yalnızca köklerini kaybetmemekle kalmadı, aynı zamanda kendi yerel kültürüne daha da bağlı hale geldi. Bu, deneyimsiz bir izleyicinin bile hemen dikkatini çeker. Bu sanatçının tablosu son derece ulusaldır. Ve buradaki mesele, tuvallerinde çok fazla bulunmayan Çerkesler, kılıçlılar ve gazirler değil. Yazar bunu daha incelikli bir anlatımla, renk kullanarak, kavurucu güneşin verdiği hisle ve ilk bakışta görünen bazı detaylarla aktarıyor.  

Savkue'nın eserleri Rus Müzesi ve Doğu Sanatları Müzesi'nde, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti Ulusal Müzesi'nde ve Şangay'daki “Liu Haisu” Devlet Müzesi'nde, Barselona'daki Başkanlık Sarayı'nda, Çin, Hollanda, İspanya daki galerilerde ve özel koleksiyonlarda bulunmaktadır.

Barselona ve Amsterdam'da, St. Petersburg Sanatçılar Birliği Sergi Merkezi Büyük Salonu'nda ve Moskova'daki Devlet Duması'ndaki Moskova Merkez Sanatçılar Evi'nde kişisel sergileri açıldı. Rusya ve St. Petersburg Sanat Akademisi'nde birkaç yıl önce “Narts” kitabı. (Hamid Savkuev'in resimlediği Çerkes Adige kahramanlık destanı) başarılı oldu.

Ziraat Akademisi'nin avlusuna kurulan Valery Koko anıtının ve Kurgoko Hatokşoko'nun (Atazhukin) atlı heykelinin mimarıdır. Bu çalışmayla ilgili çirkin bir hikaye var. Yerel meslektaşlarından biri Savkue'ye karşı bir ihbar yazdı. At figürünün intihal olduğunu söylüyorlar. En ilginç olanı ise tüm at ırklarının aynı türden olması ve yalnızca üç seçeneğe sahip olmasıdır: iki, üç ve dört ayaklı. Dünyada gerçekten ön ayaklarını kaldıran çok sayıda at heykeli var. Ancak bu, heykeltıraşların bu fikri birbirlerinden çaldıkları anlamına gelmez. Savkue, başkalarının eserlerini tekrarlamayacak kadar büyük bir sanatçıdır. Kabardey-Balkar'ın ilk cumhurbaşkanının anıtı ise mükemmel bir şekilde yapılmıştı. Politikacı Avrupai bir takım elbise giymiş, bir omzuna burka atmış ve dedikleri gibi bundan herhangi bir çıkarma veya ekleme yok. Etnik kökenlerden daha sade ve anlamlı bir şekilde bahsetmek mümkün mü?

Eduard BITIROV