İSLAMEY YILDIZLARA ÇEKİYOR SENİ… - «Ислъамыем» жъуагъохэм уахещэ

Adıgey Cumhuriyeti devlet halk dansları-müzik ansamblesi İslamey'in  kuruluşunun 25 yılı. Kuruluş yıldönümü konserleri Adıgey'in dışında; Güney eyaletinde, Moskova ve diğer yerlerde yapılacak. İlk jübile konserleri Tekhutemıkhuaye ve Adıgekale'de yapıldı.   Adıgekale'deki halk kültür merkezinde konser öncesi İslamey sanatçıları; Aghırjeneko Caniyet, Lheustendjel Ruzane, Khumıku Shamsudine, Sikhu Ruslhane, Shımırze Kasbek, kültür emekçileri; Khode Adame, Wusteko Nuhe, gazetemizin büyük sempatizanı Khode Sefer ve diğerleriyle konuşma ortamımız oldu. Toplantılardan aldığımız izlenim, İslamey'in sanatsal yanını değerlendiren insanların konserleri izleme istekleri olduğu.

Başka ülkelerde yapılıyor

Rusya’nın devlet ödüllü tanınmış Ansamblesi İslamey, başka ülkelerde de bulundu. Rusya Federasyonu halk sanatçısı, Adıgey Cumhuriyeti onur sanatçısı Khok'o Susane, geceyi organize ederken İslamey'in yaratıcı yolunu göz önüne serdi. İslamey, Türkiye, İsrail, Polonya, İtalya, İngiltere, Suriye, Ürdün, Rusya’da konserler verdi, dünya festivaline de katıldı. Londra ve Soçi 'de  yapılan olimpiyat oyunları, kültürel etkinliklerine davet edildiler ve Çerkes kültürünün zenginliğini gösterdiler. ABD, Brezilya, Japonya, Çinve Türkiye'den gelenler Ansamblemize büyük değer verdiler. Japonya'lı bayanların belirttiği, İslamey gibi Ansamblenin dünyada çok az olduğu. Bizim de eklemek istediğimiz Kuzey Kafkasya’da, Güney eyaletinde İslamey'le kıyaslanacak halk Ansamblesinin olmadığıdır. Adıgekale şehri kültür dairesi başkanı Khode Adam, İsleamey'in 25. kuruluş yılı oluşuna sevindi ve kutlama konuşmasında şu sözleri dile getirdi; İslamey'i dinlerken gökyüzündeki yıldızı alma hissi uyandırıyor. Sanatsal duyarlığı olanlar ansambleye değer veriyor, konserini bekliyorlar. Abhazya Prezidenti Çalışma İşleri Başkan Yardımcısı Zurab Marshaniye,  Krasnodar'a geldiğinde İslamey’in Adıgekale'deki konserini duydu . Z.Marshaniye; “İslameyi çoktandır bekliyorum. Abhazya’da bize epey konser verdi. Sanat baş yönetmeni Nehueye Aslhan'la tanışıyoruz, tanınmış bir kompozitördür. İslamey'in katkılarıyla Çerkes müziği, dünyaca tanınımış oldu, sanatçıların yetkinlik katkılarının büyük olduğunu düşünüyorum.”

Konser Düşündürüyor

Adıgey Cumhuriyeti onur sanatçısı Lheusten Ruzane ve Pshıze(Kuban) Siukh Ruslan, Çerkes halk dansı  İslamey'le dans ediyorlar. Pshınavoler çoşkun bir şekilde müziği çalıyorlar. Lhecher Svetlana, Mıshe Andzaur, Eldara Sult'an ve müzisyenler, eski dansları, Çerkes kıyafetinin güzelliğini sahnede gösteriyor. Eski şarkılardan Sermafer, Hath Khok'ase adına olan ve diğerlerini duyuyoruz. Sanatçılar Akhteo Svetlan ve Khok'o Ramazan, temiz aşkı anlatan halk dansı Zefak'o ya başlıyor. Tıghuj Asiyet, Meshbash'e İshak'ın konuşmalarından çekilerek bestelenen şarkıya başladığında, Ansamble eşlik etmeye başlıyor.

Khok'o Susane bir tanınmış şarkıcı. Onu dinlemeyi isteyenlerin alkışlamasını hoşumuza giderek öne çıkarmamız, ulusal kültüre katkıda bulunan sanatçıyı yüceltiyor. Pshınavo Mıshe Andzaur’un eşliğinde, Khok'o Susane, Aghırjaneko Saniyet, Meshbesh'e Saide, Guash'e Svetlana, Shımırze Kazbek ve diğerleri, kompozitor  Nexeye Aslhan'ın düzenlediği eserleri coşkun bir şekilde sundular.

Suriye'den dönen Dey Abir, Çerkes ulusunun gelenek-göreneklerini anlatan şarkıyı yüksek sesle söyleşiyişini, bıkmadan etkilenerek dinletiyor, yönlendiriyor. Şarkı Çerkesçenin olanaklarını gösteriyor.

Dansla şarkının bağlantısını, İslamey konserinde gösteriyor. Eski danslardan alınan bölümleri günümüze uyarlıyorlar. Adıgey Cumhuriyeti onur sanatçısı Lheusten Ruzane’nın konser bitiminde bize söylediği, danslarımızı daha bir güzelleştiren, kökenden gelişini sanat diliyle insanlara ulaştırabilme becerileridir.

Hagheudjım Yızefak'or rapsodi-müziği eskimiyor. KabadeyBalkar ve  Adıgey Cumhuriyeti onur sanatçısı Lhecher Svetlana pshınıyı konuşturuyor. Svetlana Skobel, Khok'o Susane ve diğerleri eşlik ediyor. Şarkıyı dinlerken Çerkes folklorunun zenginliği, kompozitor Nexeye Aslhan’ın eski bestelere başka bir yaşam verişi, insanın içine işliyor.

Kholen-Renkli denilen eser, İslamey'in başarılı çalışmalarından biri. Dans ve şarkı bir arada sanatçılar gösteriyi bitiriyor. Ulusal bestelerin güzelliği, dansçıların kabiliyeti sevindirici. İslamey'in repetuarında 100 den fazla şarkı var. Onun için konserlerde değişik parçalar kullanılabilir.

Rusya Federasyonu ulusal sanatçısı, kompozitor Nexeye Aslhan'nın değerlendirmesine göre; İslamey'in  çalışmalarında Adıgey Cumhuriyetinin geleceğinin sağlam olacağını görüyoruz. Cumhuriyet yöneticileri Ansambleye yardımcı oluyor. Başarılı sanatçıları, yöneticilerini kutluyorlar.

Ansamble sanatçılarından Rusya, Abhazya, Çeçenya, İnguşetya, Kabardey-Balkar, Krasnodan kray ve Adigey'de övgüyle söz ediliyor. İslamey'in jübile konseri Moskova'da sonbaharda olacak. Adıgekale   yönetim başkanı Hateghu Nalbıy'ın insiyatifiyle insanlar konseri ücretsiz izlediler. Sağol Nalbıy yaptığın iyilik unutulmayacak.

Yemtılh Nurbıy Fotoğraflar konserde çekilenler

Kaynak: ADIGE MAK

Çeviri: ÇH-Haber Merkezi

*****

«Ислъамыем» жъуагъохэм уахещэ

Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэ­дыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыер» зызэхаща­гъэр илъэс 25-рэ мэ­хъу. Ащ фэгъэ­хьыгъэ кон­цертхэр Адыгеим имыза­къоу, Къыблэ шъо­лъырым, Москва, нэмыкIхэм къащатыщтых. Апэрэ юбилей пчыхьэзэхахьэхэр Тэ­хъу­тэмыкъуае, Адыгэ­къалэ ащыкIуагъэх. Лъэпкъ культурэм игупчэу Адыгэкъалэ дэтым концертыр щырагъэжьэным ыпэкIэ «Ислъамыем» иартистхэу Агъыржьэнэкъо Саныет, Лъэустэнджэл Рузанэ, Къумыкъу Щамсудинэ, Сихъу Руслъанэ, Шымырзэ Казбек, культурэм иIо­фышIэхэу Хъодэ Адамэ, Устэ­къо Нухьэ, тигъэзет иныбджэ­гъушIоу Хъодэ Сэфэр, нэмыкI­хэм гущыIэгъу тафэхъугъ. Зэфэ­хьысыжьхэм къахэтхыгъэр «Ис­лъамыер» искусствэм пыща­гъэхэм зэрагъэлъапIэрэм да­кIоу, цIыфхэр концертхэм нахьыбэрэ яплъынхэу зэрэфаехэр ары.

IэкIыб хэгъэгухэм ащашIэ

Урысыем и Правительствэ илауреатэу, ансамблэ цIэрыIоу «Ислъамыер» IэкIыб ­хэгъэгухэм ащыIагъ. Урысые Федерацием изаслуженнэ артисткэу, Адыгэ Республикэм инароднэ артист­кэу ХъокIо Сусанэ пчыхьэзэха­хьэр зэрищэзэ, «Ислъамыем» итворческэ гъогу зэрэры­кIорэр хигъэунэ­фыкIыгъ. Адыгэ Республикэм и Къэралыгъо орэ­дыIо-къэшъокIо ансамблэу «Ислъамыер» зызэхаща­гъэр илъэс 25-рэ мэ­хъу. Ащ фэгъэ­хьыгъэ кон­цертхэр Адыгеим имыза­къоу, Къыблэ шъо­лъырым, Москва, нэмыкIхэм къащатыщтых. Апэрэ юбилей пчыхьэзэхахьэхэр Тэ­хъу­тэмыкъуае, Адыгэ­къалэ ащыкIуагъэх. Тыркуем, Израиль, Польшэм, Италием, Англием, Сирием, Иорданием, Урысыем ишъо­лъырхэм «Ислъамыем» концертхэр къащитыгъэх, Дунэе фестивальхэм ахэ­лэжьагъ. Лондон, Шъачэ ащыкIо­гъэ Олимпиадэ джэгунхэм якультурнэ Iоф­тхьа­бзэхэм «Ислъамыер» арагъэблагъи, адыгэ лъэпкъ искусствэм идэхагъэ къащигъэлъэ­гъуагъ. США-м, Бразилием, Японием, Китаим, ­Тыркуем, фэшъхьафхэм къары­кIы­гъэхэм тиансамблэ осэ ин къы­фашIыгъ. Японием щыщ бзы­лъфыгъэм зэрэхигъэ­унэ­фы­кIы­гъагъэу, «Ислъамыем» фэдэ ­ансамблэу дунаим ­тетыр бэп. Тэ ащ къыхэдгъэхъожьмэ тшIои­гъу Темыр Кавказым, Къы­блэ шъолъырым «Ислъамыем» едгъэпшэн лъэпкъ ансамблэ зэ­рямыIэр. Адыгэкъалэ иадминистрацие культурэмкIэ игъэIорышIапIэ ипа­­щэу Хъодэ Адамэ «Ислъамыер» илъэс 25-рэ ­зэрэхъурэм фэшI къыфэгушIуагъ. Ащ ишIу­фэс гущыIэ къызэрэщыхи­гъэ­щыгъэу, «Ислъамыем» уедэIу зыхъукIэ, уашъом жъуагъоу итыр къипхы пшIоигъо охъу. Ан­самблэр искусствэр зышIо­гъэшIэгъонхэм агъэлъапIэ, иконцертхэм яжэх. Абхъазым и Президент иIо­фыгъохэр зыгъэзекIохэрэм ипа­щэ игуадзэу Зураб Маршание Краснодар къэкIуагъэу «Ислъамыем» иконцерт Адыгэкъалэ зэрэщыкIощтым икъэбар зэхихыгъ. — «Ислъамыем» бэшIагъэу сылъэплъэ, — къыIуагъ З. Маршание. — Абхъазым заулэрэ концертхэр къыщитыгъэх. Художественнэ пащэу Нэхэе Аслъан тинэIуас, ар композитор цIэрыIу. «Ислъамыем» ишIуагъэкIэ адыгэ музыкэр дунаим нахьышIоу щашIэ хъу­гъэ, артистхэм IэпэIэсэныгъэ ин ахэлъэу сэлъытэ.

Концертым уегъэгупшысэ

Адыгэ лъэпкъ къашъоу «Ислъамыер» къашIы Адыгэ Республикэм изаслуженнэ артист­кэу Лъэустэнджэл Рузанэрэ Пшызэ изаслуженнэ артистэу Сихъу Руслъанрэ. Орэды­шъор агъэжъынчы пщынаохэу ­Лъэцэр Светланэ, Мышъэ Андзаур, Эльдарэ СултIан, нэмыкI артистхэу оркестрэм хэтхэм. Пэ­сэрэ къашъом, адыгэ шъуашэм ядэхагъэ пчэгум къы­ща­гъэлъагъо. Ижъырэ орэдхэу «Сэрмафэр», Хьатх КъокIасэ фэгъэхьыгъэр, нэмыкIхэр зэхэ­тэхых. ШIулъэгъу къабзэр къэ­зыIотэрэ лъэпкъ къашъоу «Зэ­факIор» къыхадзэ артистхэу Ахътэо Светланэрэ ХъокIо Рэмэзанэрэ. МэщбэшIэ Исхьакъ игущыIэхэм атехыгъэ орэдыр Тыгъужъ Асыет къыхедзэ, ансамблэм хэтхэр дежъыух. ХъокIо Сусанэ зэлъашIэрэ орэ­дыIу. Ащ едэIу зышIоигъохэр Iэгу зэрэфытеощтыгъэхэр тигуа­пэу къыхэтэгъэщы. Лъэпкъ ис­кус­ствэм тамэу ритырэм зе­Iэты. Пщынаоу Мышъэ Ан­дзаур къадежъыузэ, ХъокIо Сусанэ, Агъыржьанэкъо Саныет, Мэщ­бэшIэ Саидэ, ГуашIэ ­Светланэ, Шымырзэ Казбек, фэшъхьафхэм композиторэу Нэхэе Аслъан зэригъэфэгъэ мэкъамэхэр агъэжъынчыгъэх. Сирием къикIыжьыгъэ Дер Абир адыгэ лъэпкъым, шэн-ха­бзэхэм ягъэпытэн афэгъэхьыгъэ орэдэу мэкъэ IэтыгъэкIэ къыIуагъэм уемызэщэу уедэIу, уегъэгъуазэ. Орэдым адыга­бзэм чIыпIэу щыриIэр къыхе­гъэщы. Къашъомрэ орэдымрэ зэрэзэпхыгъэхэм «Ислъамыем» иконцерт къегъэдахэ. Пэсэрэ къашъохэм къахахыгъэ едзы­гъохэр непэрэ щыIакIэм гукIэ къыращалIэх. Адыгэ Республи­кэм изаслуженнэ артисткэу Лъэустэнджэл Рузанэ концертыр къызаухым къызэрэтиIуа­гъэу, тикъашъохэр нахь дахэ къэзышIыхэрэр лIэужхэм гъогоу къакIугъэр искусствэм ыбзэкIэ цIыфхэм алъагъэIэсын зэра­лъэкIырэр ары. Рапсодиеу «Хьагъэуджым изэ­факIор» жъы хъурэп. Къэбэртэе-Бэлъкъарымрэ Адыгеимрэ язаслуженнэ артисткэу Лъэцэр Светланэ пщынэр егъэ­бзэрабзэ. Светлана Скобель, ХъокIо Сусанэ, нэмыкIхэри къы­дежъыух. Орэдышъом уедэIу зыхъукIэ, адыгэ фольклорыр баеу зэрэщытыр, композиторэу Нэхэе Аслъан ижъырэ мэ­къамэхэм нэмыкI щыIакIэ зэраритыгъэм гур зэлъекIу. «Къолэн» зыфиIорэ произ­ве­дениер «Ислъамыем» иIоф­шIэгъэшIумэ ащыщ. Къашъомрэ орэдымрэ зэхэтхэу зэхахьэр артистхэм къаухы. Лъэпкъ мэкъамэхэм ядэхагъэ, къэшъуа­кIохэм яIэпэIэсэныгъэ уагъэгу­шхо. «Ислъамыем» орэди 100-м нахьыбэ ирепертуар хэт. Ащ фэшI пчыхьэзэхахьэхэм зэ­хъокI­ыныгъэхэр афэхъущтых. Уры­сыем инароднэ артистэу, композиторэу Нэхэе Аслъан зэрилъытэрэмкIэ, Адыгэ Республикэм икъэралыгъо гъэ­псы­кIэ игъэпытэн «Ислъамыер» зэрэхэлажьэрэр щыIэныгъэм щытэлъэгъу. Республикэм иIэ­шъхьэтетхэр ансамблэм Iэпы­Iэгъу къыфэхъух, гъэхъагъэ зы­шIырэ артистхэм, пащэхэм щытхъур афаIо. Ансамблэм иартистхэм Урысыем, Абхъазым, Чэчэным, Ин­гушетием, Къэбэртэе-Бэлъкъа­рым, Краснодар краим, Адыге­им, нэмыкIхэм ящытхъуцIэхэр ахьых. «Ислъамыем» июбилей пчыхьэзэхахьэ бжыхьэм Моск­ва щыкIощт. Адыгэкъалэ иадминистрацие ипащэу Хьатэгъу Налбый ишIуагъэкIэ ыпкIэ амы­тэу цIыфхэр концертым еплъы­гъэх. Опсэу, Налбый, уишIушIа­гъэ Тхьэм къыуегъэтэжь. ЕмтIылъ Нурбый. Сурэтхэр зэхахьэм къыщытетхыгъэх. АДЫГЭ МАКЪ