MERETIKO METİN ÖZDEMİRKAN

24 Şubat 2012   Büyük Çerkes sürgününde (1864), Kafkasya'dan Anadolu'ya sürülen bir Adıge ailenin çocuğudur . 1959 yılında Konya nın Mahmudiye köyünde doğdu, yarım kalan lise eğitiminden sonra 1977 yılında Hollanda’ ya yerleşti. Halen Enkhuizen kasabasında işçi olarak çalışmaktadır. 18 yaşında gelmiş olduğu Hollanda'da Evlenip Cankat, Abrek ve Canberk adında üç oğlu oldu . Çerkesliğe yabancı olan çevresindeki tepkilere rağmen Türkiye’de doğduğunu, fakat Çerkes olduğunu sürekli dile getirdi. Özünü, aslını, hiçbir şekilde unutmadı. Doğduğu köyünde öğrendiği ve konuştuğu ana dilini sürekli kullandı ve bulduğu kaynaklardan Kiril alfabesini kendi kendine öğrenip asıl kökenini araştırmaya başladı. Adiğe radyosu aracılığıyla Adiğey ve İsrail ;lan tepelerindeki Çerkes köylerinde ki akrabalarını bularak onlarla yazışmaya başladı. Böylece benliğini ve kültürünü yaşatmaya devam ettirdi. Kültürüne bağlı ama biraz buruk yaşamaya devam etti . Yabancı olduğu bu yerde, en önemli sıkıntısı çocuklarına öz dilini öğretmekte zorlanması ve unutmak korkusu oldu. Bu nedenle evinde sürekli ana dili konuşuldu. Ona göre bir dil konuşulmuyorsa önce unutulur sonrada ölmeye mahkum edilirdi. Meretiko Metin halen Enkhuizen’de dört vardiyeli olarak yoğun bir işte çalışıyor, üç dilde yazmaya devam ediyor ve şöyle diyor;''Benım yüreğim üç parçaya bölünmüş durumda. Biri Çerkesya’da, biri Hollanda'da, diğeri de Türkiye'de, '' bu yoğunlukta mücadele ederken bu yükün küçük bir kalp için fazla ağır geldiğini ve daha çok vakti olsa yazı işlerinde daha çok yol alacağına inanıyoruz. Meretiko Metin halen üç dilde Şiir ve çeviri ile uğraşıyor. Bazı şiirleri Rotterdam’da her yıl düzenlenen şiir festivalinde dönem dönem ödül alıp, yayınlanmıştır. Bir diğer ödülü de, Hollanda Boşnak derneğinden aldığı savaş sonrası altı yaşında Hollanda’ya gelen bir Boşnak çocuğun Babasının öldürülüşü ve annesinin askerler tarafından kaçırılışını anlatan Flemenkçe şiiridir. Bunun dışında Türkiye’de bir gazetenin temsilciliği ile birlikte, Türkiye, Hollanda ve anavatanda edebiyat ve kültür alanlarında paylaşımlar yapan başarılı bir şair ve çevirmendir. İlk şiir kıtabı; Çerkes sürgününün 125.yılı anısına Çerkeslikle ilgili şiirlerini biraraya getirdiği ADIGE PŞAŞE (ÇERKES KIZI) 1989 Ankara’da yayınlandı. Adigey’de Adige Maq (Adige Sesi)adlı gazetede Türkiye’deki değişik yayın kuruluşlarında tanıtıldı. İlk şiir kitabında bulunan şiirlerinden bir örnek: ADIGE PŞAŞE Güzelsin Adige pşaşe Çiçek ve güllerden daha güzel Tertemiz kalbin sırlarla dolu Olgunsun konuşmaların sessiz Kendi öz benliğine göre Vatan hasretinden mi Boynun bükük Sen bir halkın kızısın Bunu sende bilirsin Sen herzaman her yerde Adige gencine uygunsun Bir özün var görünen Seni her yerde yücelten Sayfalara sığmaz özelliklerin Hep iyi ve güzel Bu güzel değerleri anlayıp bilen Adige gencine ne mutlu… 2. şiir kitabı SÜRGÜNDEKİ ÇERKESLER Üç dilde yazdığı(Çerkesce,Türkçe,Flemenkçe) 1998 de İstanbul’da basılmıştır. Bu şiir kitabında da yine Çerkeslerle ilgili değişik şiirlerini görebiliyoruz. Kitabındanda ki şiirlerinden bir örnek; BİR GÜN GELECEK Bir gün gelecek, belki Yitireceksin o güzel dilini Yazmadığın için beyaz kağıtlara Toplamadığın için düşüncelerini Konuşurken başkaları dilini Sen aranıp duracaksın Ürkek,dilsiz ve umursamaz Bir gün gelecek, Yitireceksin Pşıne’ni de Başka şeyleri alacaksın Düğünlerin eski tadı yok Kimse yardım etmeyecek sana Çünkü kendin hiçbir şey yapmadın Yeniden başlamak isteyeceksin ,başaramayacaksın Bir gün gelecek, Bırak yazmayı ana dilini Konuşamayışına şaşıracaksın Gözlerini açtıkça Göreceksin kayboluşunu İstesen de istemesen de Yumacaksın gözlerini Bu eriyişi görmezden geleceksin,ister misin? Bir gün gelecek Umutların bitti bitecek Çok uzaktasın yurdundan Büyük dağların arkasında Daha ne kadar dayanabilirsin Göster şimdi kendini Her şeyin daha bitmediğini Gerçekten mutlu olur mu insan Eğer yaşayamazsan Gerçek toprağında… Bir diğer çevirdiği kitap: Meşbaşe İSHAK SEÇME ŞİİRLER Adigeyin ünlü şair ve yazarı olan Meşbaşe İshak ‘ın şiirlerinden seçme yapıp, Türkçeye çevirdiği bu şiir kitabı 1978’de İstanbul’da basılmıştır. Kendisiyle (Meşbaşe İshak) bizzat Çerkesya’da tanışıp, çeviri ve yayın hakkını almıştır. Ünlü yazarın Türkçeye çevrilen ilk kitabıdır. SAKLI TÜRKÜ Saklı türkülerini memleketimin Bütün gücümle size anlatacağım Güneşin yüzü nerede demeden Bütün sevgimle ona gideceğim. Bir masaldı arzum dağılmayan Sonsuzluğa uzanır öz vatan Uzak tutup acı günleri benden Güçlükleri sen göğsünle karşıladın. Baş ucumda bir mum aydınlanır Kalemim beni bekler, hazır Büyük şiirlerle seslendiğim Sıcak yağmurdu toprağıma ektiğim. Rüzgara dönse bulutlar Bir kasırga getirse kabul etmem Bugün yarın da vatanımla beraber Yaşarken ben,diz çökmem. Kanımda kaynar hayatım Birgün soğuksa da umutlarımı öğren! Memleketimin yarınıdır tek düşüncem Bu yolda severek çalışan,yazan. (*) Meretiko Metin’in kızkardeşi Nazmiye Aliş Atçeken tarafından yayına hazırlanmıştır.