Yanal Hatk: 'Ürdün'deki Çerkes gençlerinin tarihi vatanlarında yaşama arzuları büyüyor'

Tarihi vatanlarının dışında yaşayan Çerkes gençleri, küreselleşme ve asimilasyon süreçlerine her zamankinden daha fazla maruz kalıyor. Bu, gençlerin etnik kimliğini olumsuz yönde etkiliyor ve gelecekte Çerkeslerin öz farkındalığının kaybolmasına neden olabilir.

Uluslararası Çerkes Kültür Akademisi Başkan Yardımcısı Yanal Hatk ile "Ürdün Çerkes Yardımlaşma Derneği”nin mevcut faaliyetleri ve karşılaştıkları zorluklar üzerine konuştuk.

* Ürdün'deki Çerkes gençliğini konuşalım. Gençlerin tarihi vatanlarına karşı tutumları, Çerkeslerin yetişkin kuşağının konumuna kıyasla zaman içinde nasıl değişti?

- Farklı zamanlarda, birçok faktör Ürdünlü Çerkeslerin tarihi vatanlarıyla ilgili konumunu etkiledi. İlk muhacirlerin her zaman Kuzey Kafkasya'ya geri dönme ümitleri vardı. Ancak onların oğulları ve torunları, komünist rejimin tarihi anavatanlarındaki faaliyetlerinin ve bu sistemin Çerkeslerin yaşadıkları ülkelerdeki sistemlerden farklı olması nedeniyle görüşlerini değiştirdiler - Ürdün, Filistin, Türkiye, Suriye; hatta Avrupa ve ABD yaşayanlar bile.

Ürdünlü Çerkeslerin hepsi, Kuzey Kafkasya'daki siyasi durum nedeniyle anavatanlarına dönme veya akrabalarıyla görüşme konusunda, nesnel bir fırsatın olmadığı görüşüne sahipti.

Ancak Sovyetler Birliği'nin dağılmasından ve Rusya Federasyonu'nun kurulmasından sonra Ürdün'de, Türkiye'de veya diğer ülkelerde yaşayan Çerkes gençlerinin tarihi vatanlarının varlığı konusunda daha bilinçli olduklarını ve vatana dönme arzularının büyüdüğünü gördük.

Gençler Kafkasya'ya, bu bölgenin doğasını - dağlarını, nehirlerini ve denizini - görme arzusu geliştirdiler. Atalarımızın yaşadıkları yerler ve yerel Çerkeslerin gelenekleri, kültürleri hakkında daha fazla bilgi edinme arzuları var.

Özellikle modern dönemde yeni nesil, tarihi vatanlarında yaşama arzularını giderek daha fazla dile getiriyorlar.

* Şu anda Ürdünlü Çerkes gençleri arasında, tarihi vatanlarına aidiyet duygusu ve ulusal kimlik süreci ile ilgili neler oluyor?

- Çerkes halkına ait olma duygusu sadece sözlerden ibaret değildir. Ürdün'de Çerkes toplumu ve Çerkesler sıkı çalışmaları ile tanınırlar. Ancak sadece sözle ve somut eylemler olmaksızın vatana ait olmak doğru değildir.

Çerkes toplumlarında veya anavatanda, gelenekler ve "Adyğage" üzerine belli bir çalışma olmalı.

Artık Ürdün'deki Çerkes gençlerinin ana dillerini öğrenmekle ilgilendiklerini söyleyebiliriz. Çerkes kültürünü ve geleneklerini öğrenme arzularını açık açık dile getiriyorlar.

Çerkes Yardımlaşma Derneği ve yerel öğretmenler sayesinde, bu tür duygular Ürdün'de aktif bir şekilde destekleniyor, bu da Çerkeslerin asimilasyon sürecine direnmesine olanak veriyor.

* Günümüzde Çerkes hareketi ulusal temalarla ilgili gençlik faaliyetlerinden yoksun. Bu durum, Çerkes dili ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere Çerkes diasporasını ilgilendiren sorunları çözme faaliyetlerinde bir azalmaya yol açtı. Bu gerçek, Ürdün gençleri ile tarihi vatanları arasında yakın ilişkilerin kurulmasını engellemekte.

Uluslararası Çerkes Kültür Akademisi başkan yardımcısı olarak, bize bu örgütün tespit edilen sorunları çözmedeki rolünden bahsedin.

- Akademi'nin temel amacı, Çerkes kültürünü: onun temel unsurları olan gelenek göreneklerini, folklörünü ( danslarını ), Çerkes dilini, Çerkes kimliğini ve tarihini korumaktır.

Okulda ya da evde Çerkes kültürünü öğrenme fırsatı olmayan çocukların küçük yaşlardan itibaren Akademi'ye gelip uygun bilgileri almalarını sağlamamız gerekiyordu.

Daha sonra, çocuğun hangi yönde daha çok çalışmaya meyilli olduğunu anlamak için çocukları gözlemliyoruz.

Doğu ve batı olmak üzere Çerkes dilinin farklı diyalektlerini öğretmek için de sınıflar açıyoruz. Bu dil dersleri günlüktür ve Çerkes halkının tarihi ile ilgili dersler zorunludur.

* Akademi tarafından gençler arasında etnik kimliğine, Çerkes halkına ve tarihi vatanlarına aidiyet duygusunu korumak için hangi programlar veya projeler uygulanıyor?

- En önemli girişimlerden biri "Çerkesçe konuşuyorum" kampanyası. Logosu yanımda taşıdığım bir çubuktur. Ancak koronavirüs enfeksiyonu nedeniyle bu programın uygulanması askıya alındı.

Girişimin amacı, Çerkes gençlerini ana dillerini öğrenmeye ve konuşmaya teşvik etmek. İki sembol var: İlki yeşil, bu, kişinin Çerkesçe bildiği ve konuştuğu anlamına gelir. Siz ve muhatabınız bu sembolü taşıyorsanız, o zaman nerede olursanız olun - sokakta, Çerkes kurumlarında, düğünde, herhangi bir yerde - Çerkesçe konuşmalısınız. Altın renkli diğer sembol ise "Çerkesçe öğreniyorum" veya "Çerkesçe öğrenmek istiyorum" anlamına geliyor ve muhatabınızla anadilinizde anlaşmanıza izin verecek düzeyde iletişim kurabileceğinizi gösterir.

Bu girişimin Türkiye, Suriye ve Filistin Çerkes diasporaları tarafından da destekleneceğini umuyoruz.

* "Ürdün Çerkes Yardımlaşma Derneği”, Çerkeslerin tarihi vatanlarına geri dönmeleriyle ilgili sorunu çözmek için şu anda ne yapıyor?

- İlk olarak, Kuzey Kafkasya'ya dönmek isteyen bir kişi, Kabardey-Balkar, Karaçay-Çerkes, Adığe Cumhuriyeti veya Karadeniz kıyılarına nereye giderse gitsin, bu bölgenin Rusya Federasyonu'nun bir parçası olduğunu anlamalıdır.

Orasının hem iyi ve hem de kötü insanların yaşadığı bir ülke olduğunu; orada hırsızın da polisin de olduğunu ve başka milletlerin de yaşadığını olduğunu bilmelidir.

Orada gelenek ve göreneklerini koruyan Çerkesler olduğu gibi farklı ilkelere göre yaşayan Çerkesler de var.

İkinci olarak, vatana geri dönmenin, örneğin ekonomik veya ailevi nitelikte bir fedakarlık yapmak olduğunu bilmelisiniz.

Geri dönüş süreci Rusya Federasyonu tarafından düzenlenmekte. Uymanız gereken ve daha fazla fayda sağlamak için bilmeniz gereken yasalar ve zorunluluklar var.

İnsanlar burada mali durumları kötü olduğu için vatana geri dönüş yapmamalı; Kafkasya bunu düzeltmeye yardımcı olmayacaktır. Ürdün'de iyi yaşamıyorsanız, muhtemelen Rusya'daki durumunuz da aynı olacaktır.

İnsan, tarihi vatanına sevgi ve Çerkes kültürünü canlandırma arzusuyla dönmelidir.

Bir söz vardır: "Roma'dayken, Romalıların yaptığını yap."

Orada, Kuzey Kafkasya'nın yerel sakinleri gibi yaşamalısınız. Genç neslin zihninde geliştirmemiz gereken bu duygulardır.

Kaynak: ranews.online

Çerkesya Hareketi Haber Merkezi