KÜLLERİNDEN DOĞMAK !

KÜLLERİNDEN DOĞMAK !

5 EKİM ADİĞE CUMHURİYETİ KURULUŞ BAYRAMI

5 Ekim günü, yarın, tüm Dünya ÇERKES'leri, ADİĞE CUMHURİYETİ'nin 30. Yıl Dönümünü kutlamaya hazırlanıyoruz.

ADİĞE CUMHURİYETİ, ÇERKESYA coğrafyasında irili ufaklı 6 yönetim biriminden bir tanesi. Bu yönetim birimlerinin üçü Rusya Federasyonu'nu oluşturan, Federasyon anayasa ve yasalarına göre özerk, eşit haklara sahip egemen cumhuriyettir.

Bu cumhuriyetlerin üçü de 1922'de kurulmuş. KABARDEY CUMHURİYETİ, statü olarak özerk cumhuriyet; KARAÇAY-ÇERKES ve ADİĞE Cumhuriyetleri, özerk bölgeler ( OBLAST) olarak kurulmuştur. Diğer bölgeler ise bölgesel, ulusal reyonlar şeklinde örgütlenmiştir.

300 yıl süren ve son 101 yılı adeta bir intihar savaşı, bir vatan savunması şeklinde geçen ÇERKES-RUS SAVAŞI, geride milyonlarca can, kaybedilen bir vatan, binlerce yıllık vatanlarından her şeyini kaybederek zorla kopartılıp ölüme, yok oluşa gönderilen bir halk, temellerinden sökülen bir kültür ve her şeye rağmen her çareye baş vurarak vatanını terketmeyen yorgun ve bitkin bir avuç insan bıraktı.

Sürgüne gönderilenler, Osmanlı Sultanının vadettiği sahte cennete, tüm umutlarını tüketmiş olarak giderken, Vatan ÇERKESYA'da kalan o bir avuç insan, kendilerini cellatları RUS ÇARLIĞI'nın insafına terk etmek zorunda kaldılar.

Zümrüdüanka vurulmuş, yanmış, yok olmuş, ÇERKESYA semalarında toplanan kapkara bulutlardan kabus yağıyordu. Hergün bir zulüm, baskı ve haksızlık vardı yurtta kalanlar için. Onlar vatanlarında kendilerine yabancılaştırılarak yok edilmek istendiler, sürülenler ise gittikleri yerlerde aynı akıbete uğradılar.

Padişahın cennetine sürgüne gönderilenler, çok büyük kayıplara uğrayarak gittikleri yerlerde bir süre "GERİ DÖNECEĞİZ" umuduyla denklerini çözmeden ve kendilerine kalıcı konutlar yapmadan beklerken, vatanda kalabilenler, gidenlerin geriye dönmelerini umutsuzca beklediler.

Bu bekleyiş boşuna değildi. Çünkü her şeye rağmen ZÜMRÜDÜANKA ( SİMURG)'nın külleri hala sıcaktı. Arada sönmemiş birkaç kıvılcım olacak ki, bu mazlum insanlar, her şeye rağmen o kıvılcımların verdiği ışık ve sıcaklıkla yeniden yarattıkları umudu besleyerek, 1917 Ekim Sosyalist Devrimi'ne yetişebildiler. Devrimle birlikte üzerlerindeki baskı ve şiddet kısmen kalktı. Tüm halklar gibi ÇERKES HALKI da yeniden ayağa kalkmaya örgütlenmeye başladı.

Sürgünün ardından kalan % 10'luk nüfus bir bölgede değil, ÇERKESYA coğrafyasının çeşitli bölgelerinde irili ufaklı topluluklar halinde yaşıyor, aralarına yerleştirilen Rus, Kazak, Nogay ve çeşitli halkların yerleşimleri, aralarındaki bağlantıyı kesmiş bulunuyordu.

Bu dağınıklık, dağınık örgütlenmeyi de beraberinde getirdi.

27 Temmuz 1922'de ilk başkenti TAHTAMUKAY olan Adiğe-ÇERKES ÖZERK BÖLGESİ (OBLAST), HAKURATE SHANCERİ önderliğinde, büyük gayretler sonucu kuruldu. Kurulan bu özerk yönetimin başkanlığına da HAKURATE seçildi.

O zaman 2.645 Km2 olan bölgenin alanı, 1937 yılında Krasnodar Bölgesi'nden eklenen kısımlarla birlikte 7.800 Km2 ye yükseldi. Ardından ADİĞE ÖZERK BÖLGESİ'nin başkenti MAYKOP'a taşındı.

Ekim 1990'da özerkliğin cumhuriyet statüsüne yükseltilmesi düşüncesi, Bölge Sovyetinde ( XASE ) şekillenmiş ve bu düşünce Sovyetin ( XASE ) üçüncü oturumunda gündeme getirilmiştir.

5 Ekim 1990 günü yapılan Adiğe Bölge Sovyeti toplantısında, ADİĞE ÖZERK BÖLGESİ'nin statüsünün yükseltilmesi kararı alınarak "ADİĞE CUMHURİYETİ " ilan edildi.

Bu gelişmenin ardından Rusya Federasyonu Halk Temsilcileri 2. Kongresinde kararı onaylanarak, ADİĞE ÖZERK BÖLGESİ statüsünün yükseltilerek, ADİĞE SOVYET SOSYALİST CUMHURİYETİ'nin varlığını ve bağımsızlığını, Haziran 1991 günü aldığı bir kararla kabul etti. 3 Temmuz 1991'de kabul ettiği bir yasayla bunu onayladı.

Kurucu halk olarak ÇERKES'lerin diğer halklarla eşit olarak temsil edilmesi ( % 50-50 ) anayasada kabul edildi.

Tüm bunlar yaşanırken CARIM ASLAN'ın gerçek bir vatansever olarak fedakarca çalışmaları ÇERKES HALKI tarafından takdirle karşılanmış, bunun karşılığı olarak genç ADİĞE CUMHURİYETİ'nin ilk Devlet Başkanı olarak seçilmiş ve 17 Ocak 1992 tarihinde bu onurlu görevine başlamıştır.

10 Mart 1995 günü ADİĞE CUMHURİYETİ Anayasası, Cumhuriyet XASE'sinde kabul edilmiştir.

ŞHANGERİ HAKURATE, CARIM ASLAN ve beraberindeki kahramanlar: biriniz, Özerk Bölgeyle umut tohumları ektiniz, diğeriniz, bu tohumları besleyerek kocaman ve kutsal bir "MEŞE"ye, CUMHURİYET' e dönüştürerek, ÇERKES HALKI'nın umutlarını büyüttünüz. Halkımızın küllerinden yeniden doğmasına öncülük ettiniz. Bu mazlum halk sizin gibileri asla unutmayacak...

Sizler, ÇERKES HALKI'nın ZÜMRÜDÜANKA'larısınız. Ateşiniz sonsuza kadar sönmesin, ÇERKESYA'yı sonsuza kadar aydınlatsın ve ÇERKES HALKI'na yol göstersin.

Tüm Dünya Çerkeslerinin '5 EKİM CUMHURİYET BAYRAMI'nı kutluyorum.

YAŞASIN ÇERKESYA!

ADİĞE VEY VEY!..