Bir önceki yazıda Tüm Rusya Federasyonu (RF) genelinde Çerkes Nüfusu istatistiklerini vermiştim. Bu yazıda ise Adığe Cumhuriyetindeki nüfus ve anadil verileri üzerine duracağım.
Tüm Rusya Federasyonu Genel nüfus Sayımı 2020-2021” verilerine göre RF’da Çerkes (Adıge)lerin yaklaşık %93,66 (703,860 kişi) 3 Çerkes cumhuriyetinde yaşarken nüfusun geri kalanı -47,626 kişi- RF diğer bölgelerinde yaşıyor.
Tüm Rusya Federasyonu’nda yaşayan Çerkeslerin %15,26’sı Adıgey Cumhuriyetinde yaşıyor.
Adığe Cumhuriyetindeki Çerkes (Adığe) nüfusu yaklaşık %4,03 artarak 114,677 (4,448 kişi artış) oldu. AC Çerkesleri tüm cumhuriyetin %23’nü oluşturuyor. 2010 da bu oran %25 idi.
AC’de yaşan Çerkes(Adığe)lerden, 98,138 kişi kendini “Adığeyliler (Адыгейцы-Adıgeytsı)”, 16,133 kişi “Çerkesler(Черкесы-Çerkesı)”, 397 kişi “Kabardeyler (Кабардинцы-Kabardintsı)”, 9 kişi ise kendini “Şapsığlar(Шапсуги-Şapsugi)” olarak kayıt ettirmiş.
Cumhuriyetteki bir önceki sayım verilerinde Adığeyliler 107048, “Çerkesler” 2651, Kabardeyler 519, Şapsğlar ise 11’idi. Kıyaslama yaptığımızda bir önceki sayımda kendini Adığeyli yazdıranlardan bir kısmı bu nüfus sayımında kendini “Çerkes” olarak kayıt ettirmişler. Cumhuriyette “Çerkes” kayıtlı nüfus sayısı yaklaşık %608,56 artmış.
AC’nin en kalabalık etnik topluluğu 287,778 nüfus ile etnik Ruslardan oluşuyor. Etnik Rus nüfusu cumhuriyette yaklaşık %6,30 artmış olsa da 2010 yılında, tüm cumhuriyetin %61 oluşturan nüfus, 2021 verilerine göre tüm cumhuriyetin %58’e tekabül ediyor.
AC’deki en kalabalık üçüncü topluluk ise Ermeniler. Ermenilerin nüfusu bir önceki nüfus sayımına göre %4,83 düşerek 14810’a geriledi. Ermeniler Cumhuriyetin %3’nü oluşturuyor.
AC nüfusu içerisinde 73,501 Адыгейский(Adıgeyski-Adığey dili), 2263 Адыгский (Adıgski-Adığe dili), 2,818 kişi Кабардино-черкесский (Kabardey-Çerkes dili) bildipini belirtmiş. Yani AC’de toplamda 78,582 kişi Çerkesçe biliyor. Çerkesçe bilenler içerisinde ise 73,841 kişi günlük hayatta Çerkesçe kullanıyor.
Hakhu Nart Hakan
Çerkesya Gençliği, Nalçik