“Çerkes”lerin Nüfusu Artmaya Devam Ediyor -3-

“Tüm Rusya Federasyonu Genel nüfus Sayımı 2020-2021” sonuçları üzerine bu bu yazımda, Kabardey-Balkar Cumhuriyeti (KBC) ve Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti (KÇC) ile ilgili bilgileri paylaşacağım.

KBC Rusya Federasyonu (RF) içerisinde en çok Çerkesin (Adığenin) yaşadığı Çerkes Cumhuriyeti. RF içerisinde yaşayan Çerkes (Adığe)lerin yaklaşık %70,5 KBC’de yaşamakta.

KBC nüfusu 11 yılda %5,15 - 44,261kişi - artarak 904,200 kişi oldu.

KBC’nin en kalabalık etnik topluluğu Çerkes (Adığe)ler. Cumhuriyetteki Çerkeslerin nüfusu 11 yılda %7,35 artarak 529,747 oldu. Çerkesler Cumhuriyetin yaklaşık %59’nu oluşturuyor. Bir önceki genel nüfus sayımında bu oran %57 idi.

KBC’de yaşayan Çerkeslerden (Adığelerden), 502,615 kişi “Kabardeyler (Кабардинцы-Kabardintsı)”, 26,544 kişi “Çerkesler(Черкесы-Çerkesı)” 579 kişi “Adığeyliler (Адыгейцы-Adıgeytsı)”, 9 ise kendini “Şapsığlar(Шапсуги-Şapsugi)” olarak kendini kayıt ettirmiş.

2010 genel nüfus sayımında cumhuriyette Kabardeyler 490,453, “Çerkesler” 2475, Adığeyliler 524, Şapsığlar ise 15’idi. Bu sayıları 2021 sonuçlarıyla kıyaslama yaptığımızda bir önceki sayımda kendini Kabardey yazdıranlar 12,162 kişi artarken, kendini “Çerkes” olarak kayıt ettirenler 24,069 kişi artmış bulunuyor. Cumhuriyette “Çerkes” kayıtlı nüfus sayısı yaklaşık 10,7 kat artmış.

KBC’nin en kalabalık ikinci topluluğu nüfusu %9,52 azalan etnik Ruslar. Etnik Rusların Cumhuriyetteki nüfusu 174,768. Etnik Ruslar Cumhuriyetin %19’nu oluşturuyor. 2010 genel nüfus sayımında bu oran %22 idi.

Cumhuriyetin en kalabalık 3. topluluğu Balkarlar. Balkarların nüfusu 11 yılda 12,321 kişi (%11,35) artarak 120,898 kişi oldu. Balkarlar Cumhuriyetin %13’nü oluşturuyorlar.

Cumhuriyette 383,723 kişi Çerkesçe konuşabildiğini, bunlardan 374,873 kişi ise günlük hayatta Çerkesçe konuştuğunu belirtmiş.

Çerkes Cumhuriyetlerinden üçüncü olan KÇC “Tüm Rusya Federasyonu Genel nüfus Sayımı 2020-2021” sonuçlarına göre genel nüfusu 469,865. 11 yıl sonunda genel nüfusu düşen tek Çerkes cumhuriyeti KÇC. Cumhuriyetin 11 yıl sonundaki nüfus kaybı 7,994 kişi.

KÇC’de Çerkesler cumhuriyetin en kalabalık 3. topluluğu. Çerkesler (Adığeler) cumhuriyetin %13’nü oluştur. Cumhuriyetteki toplam Çerkes(Adığe)  Nüfusu 59,463 kişi. Cumhuriyetteki . Çerkeslerin (Adığelerin) nüfus artışı %3,55 -2009 kişi-.

Bu cumhuriyette yaşayan Çerkeslerden (Adığelerden), 58,825 kendini “Çerkesler(Черкесы-Çerkesı)”, 523 kişi “Kabardeyler (Кабардинцы-Kabardintsı)”, 115 kişi de “Adığeyliler (Адыгейцы-Adıgeytsı)” olarak nüfusa kayıt ettirmiş.

KÇC’nin en kalabalık topluluğu 11 yıl sonunda %5,79 nüfus artışı olan Karaçaylar. Cumhuriyetin %44’nü oluşturan Karaçayların toplam nüfusu 205,578.

KÇC’de etnik Ruslar %27 ile cumhuriyetin en kalabalık 2. etnik topluluğu. 11 yıl sonunda %14,93 nüfus kaybı yaşayan Rusların cumhuriyetteki toplam nüfusu 127,261.

KÇC’de 47,579 kişi günlük hayatta Çerkesçe konuştuğunu belirtirken, toplamda 49,691 kişi ise Çerkes dilini bildiğini belirtmiş.

Bir sonraki yazım, bu nüfus verilerinin analizi üzerine olacak.

Hakhu Nart Hakan

Çerkesya Gençliği, Nalçik